Έμφυλες διαστάσεις της μετανάστευσης από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη

DOI

Η έρευνα είχε σκοπό να μελετήσει τη μετανάστευση ως έμφυλη εμπειρία μέσα από τις αφηγήσεις ζωής μεταναστών και μεταναστριών από την Αλβανία και τη Βουλγαρία. Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, ο γεωπολιτικός χώρος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επαναπροσδιορίζεται με βάση τις πολιτικές εξελίξεις της μετακομμουνιστικής περιόδου και την πύκνωση μιας σειράς πολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών ανταλλαγών. Η αυξημένη διασυνοριακή κινητικότητα και η ανάδυση νέων κοινωνικών σχέσεων καθώς και μορφών πολιτικής υποκειμενικότητας και επικοινωνίας παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο σ' αυτή τη διαδικασία. Η έρευνα βασίστηκε σε 60 συνεντεύξεις βάθους με άντρες και γυναίκες τριών ηλικιακών ομάδων από την Αλβανία και τη Βουλγαρία, καθώς και σε εθνογραφικές παρατηρήσεις στη χώρα προέλευσης και στη χώρα υποδοχής και σε οπτικό υλικό. Το υλικό των συνεντεύξεων αναλύθηκε μέσα από μια διεπιστημονική προοπτική η οποία διερευνά τις αφηγηματικές στρατηγικές των μεταναστών/τριών και εστιάζεται ιδίως σε τρεις πτυχές των βιωμένων τους εμπειριών: ένταξη, εργασία και διαπολιτισμική επικοινωνία. Η επιλογή του φύλου ως βασικής παραμέτρου για την ανάλυση του μεταναστευτικού φαινομένου υπαγορεύτηκε τόσο από κοινωνικούς όσο και από επιστημονικούς λόγους. Η «θηλυκοποίηση» της μετανάστευσης είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο των τελευταίων δύο δεκαετιών που έχει επισημανθεί από ένα αυξανόμενο αριθμό κοινωνικών επιστημόνων. Παρόλο που οι μετανάστριες αυτές δεν είναι πλέον τόσο «αόρατες» όπως ήταν στο παρελθόν, δεν έχει μελετηθεί σε βάθος η πραγματική επίδραση αυτής της «θηλυκοποίησης» των μεταναστευτικών ροών. Στην προσπάθειάς μας να αναπληρώσουμε αυτό το ερευνητικό κενό, προσπαθήσαμε να διευρύνουμε την οπτική μας πέρα από μια προσέγγιση «προσθέστε γυναίκες και ανακατέψτε» (addwomenandstir). Αναλύοντας τους τρόπους με τους οποίους άντρες και γυναίκες αφηγήθηκαν τις βιωμένες εμπειρίες τους πριν και μετά τη μετανάστευση, θέσαμε σαν στόχο να κατανοήσουμε καλύτερα το φύλο ως ενεργή κοινωνική διαδικασία. Ειδικότερα, προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε πως η μεταναστευτική διαδικασία αναδιάρθρωσε τις έμφυλες σχέσεις τόσο εντός των μεταναστευτικών κοινοτήτων όσο και σε σχέση με την κοινωνία υποδοχής. Μέσα απ' αυτή την οπτική μελετήσαμε επίσης το ρόλο της μετανάστευσης στην κατασκευή νέων, συχνά υβριδικών, αλλά πάντα έμφυλων υποκειμενικοτήτων. Προκειμένου να πετύχουμε αυτό το στόχο, έπρεπε να επανενσωματώσουμε στον ερευνητικό μας φακό τους άντρες, όχι πλέον σαν γενικό πρότυπο «του» μετανάστη, αλλά σαν έμφυλα υποκείμενα. Ένα χωριστό κομμάτι της έρευνας αφορούσε την αναπαράσταση της μεταναστευτικής εμπειρίας μέσα από βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις για το προσωπικό φωτογραφικό άλμπουμ μεταναστών και μεταναστριών.

Non-probability: Availability

Face-to-face interview

Identifier
DOI https://doi.org/10.17903/FK2/S0LV2R
Metadata Access https://datacatalogue.cessda.eu/oai-pmh/v0/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_ddi25&identifier=3e77e441907832cb8a84a9dd365e03429c420597b546ff05d6d4ca8ec898e189
Provenance
Creator Βαν Μπούσχοτεν, Ρίκη; Μπιλάλης, Δημήτρης; Λαλιώτου, Ιωάννα; Παπαηλία, Πινελόπη; Δέλτσου, Ελευθερία; Χαντζαρούλα, Ποθητή; Σιώτου, Αλεξάνδρα; Στύλιου, Λαμπρινή; Αλβανός, Ραϋμόνδος
Publisher Κατάλογος Δεδομένων SoDaNet
Publication Year 2022
OpenAccess true
Representation
Language Greek, Modern (1453-); Greek
Discipline Social Sciences
Spatial Coverage Βόλος; Albania