ADC ArcheoProjecten heeft in december 2016 een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Kraanweg te Landgraaf, gemeente Kerkrade. Aanleiding is de voorgenomen aanleg van een waterbuffer.Het plangebied ligt in het Zuid-Limburgse lössgebied, een gebied dat gekenmerkt wordt door een sterk reliëf. Het plangebied ligt op een slenk ten noordoosten van de Feldbiss. Deze slenk wordt de Roerdalslenk, of Centrale Slenk genoemd en hier heeft een sterke daling van de bodem opgetreden. Hierdoor zijn oude formaties diep weggezonken en bedekt met een pakket jongere afzettingen. Gedurende het Pleistoceen lag het plangebied in een beekdal, waar tijdens warme perioden water stroomde. In de laatste ijstijd ( tot 10.000 jaar geleden) is door sneeuwsmeltwater een daluitspoelingswaaier in het plangebied ontstaan. Hierdoor raakte het rivierdal deels opgevuld met zand en grind met daarover een later verstoven laag löss.In het plangebied worden vanaf het maaiveld archeologische resten verwacht uit alle archeologische perioden tot de Late Middeleeuwen. In het Paleolithicum en Mesolithicum lag het plangebied mogelijk in een gunstige locatie op de overgang van hoge gronden naar het beekdal.Vandaar dat vuursteenstrooiingen uit deze perioden verwacht kunnen worden. Toen de landbouw zijn intrede deed, werd vooral op de hogere lössgronden gewoond, maar in mindere mate ook langs de beekdalen. Uit deze perioden kunnen mogelijk bewoningsresten voorkomen, bestaande uit overwegend aardewerkstrooiingen. Circa 220 m ten noorden van het plangebied bevindt zich het vermoedelijke tracé van de Romeinse weg Via Belgica. Ook kunnen resten van beekdalspecifieke activiteiten voorkomen, zoals visserij. Bewoningsresten uit de Nieuwe Tijd worden niet verwacht in het plangebied, aangezien het plangebied in het begin van de 19e eeuw onbebouwd was en in gebruik als hooiland.Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen werd in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd (5 boringen, Edelman 7 cm boor, maximaal 130 cm –mv).Op basis van de boringen lijkt het zandige pakket 5 te identificeren met deze daluitspoelingsafzettingen. Op deze daluitspoelingswaaier heeft zich, eveneens in het Weichselien, een lösslaag binnen het plangebied gevormd. Deze löss laag is tevens binnen het plangebied aangetroffen. Het betreft de pakketten 1 en 3. Pakket 4 is een diepere klei-tussenlaag die mogelijk door een hoge waterstand aan het eind van de IJstijd is gesedimenteerd. In het Holoceen (huidige geologische periode, vanaf ca. 10.000 jaar geleden), verbeterde het klimaat en stegen de temperaturen. Door deze eeuwen met regenval zijn al de aangetroffen bodempakketten 1 -5 ontkalkt geraakt. Baserend op deze dateringen van de aangetroffen laagpakketten wordt de top van de archeologische relevante laag verwacht direct onder de huidige bouwvoor (pakket 1, 35 cm –mv).Mocht de opdrachtgever dieper dan de huidige bouwvoor willen ontgraven (35 cm –mv) dan is het aanbevelingswaardig om een vervolg in de vorm van een archeologische begeleiding te laten plaatsvinden. Maar mocht men de bouwvoor laten zitten en het landschap alleen op te hogen met de geplande inrichting dan is er geen vervolgonderzoek noodzakelijk.ADC ArcheoProjecten adviseert bij een ontgraving dieper dan 35 cm -mv om in het intacte deel van het plangebied met een hoge archeologische verwachting tijdens de graafwerkzaamheden in een archeologische begeleiding te voorzien. Het noordwestelijke deel met de lage verwachting hoeft geen vervolgonderzoek.De archeologische begeleiding dient hetzelfde doel als een inventariserend veldonderzoek door middel van het aanleggen van proefsleuven (AB/IVO-P). Dit betekent dat indien bij de civiele werkzaamheden toch vondsten of archeologische sporen worden aangetroffen, deze worden geregistreerd en, in zover de werkzaamheden dat toelaten, worden gedocumenteerd. De exacte invulling van de werkzaamheden dient te worden vastgelegd in een door de bevoegde overheid goed te keuren Programma van Eisen (PvE). Wij wijzen u erop dat de bevoegde overheid op basis van dit rapport een selectiebesluit neemt. De mogelijkheid bestaat dat dit selectiebesluit afwijkt van het door ons opgestelde advies.
Kraanweg, Landgraaf (gemeente Kerkrade)
Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek
