Landschappelijk gezien ligt het plangebied op de oostelijke helling van de Hondsrug. Op de flanken van deze keileemrug is aan het einde van de laatste ijstijd dekzand afgezet. De natuurlijke ondergrond bestaat derhalve uit in oostelijke richting afhellend keizand (geërodeerd keileem) en dekzand. Al vijfduizend jaar of langer wonen en werken er mensen op de noordelijke uitloper van de Hondsrug tussen de Drentse A en de Hunze. De relatief hoge ligging en de nabijheid van weidegrond en open water boden er voldoende middelen van bestaan voor kleine groepen mensen. Tot in de Vroege Middeleeuwen ging het om boerengemeenschappen, die zich misschien niet altijd konden handhaven en hoe dan ook zeker niet gedurende al die jaren op precies dezelfde plek. Deze vroegste bewoners van de streek hebben alleen ‘stille getuigen’ van hun doen en laten in de bodem achtergelaten en worden daarom prehistorisch genoemd. De prehistorie eindigde in Groningen pas tegen het jaar 1000 na Chr. toen de streek werd opgenomen in de politieke verbanden van de graafschappen en bisdommen van het Karolingische en Duitse Rijk. De Grote Markt, het Martinikerkhof en het bouwblok ten zuiden daarvan liggen in het hart van de stad Groningen. Vele functies die van een nederzetting een stad maken, speelden zich hier af. De markt getuigt van de economische functie van de stad in zijn ommeland en, gelet op de talrijke vondsten van Groningse munten in Scandinavië en Rusland, in de elfde eeuw tot ver daar buiten. De oostzijde van de markt ontwikkelde zich door de woonwensen van de elite van stad en ommeland tot goudkust met grote, luxe ingerichte panden. De huizen hadden er klinkende namen als ‘de Daniel’, het ‘Alberdahuis’ en ‘de Zeven sterren’. Het Alberdahuis diende in de 16e eeuw als onderkomen voor de stadhouder en zijn plaatsvervanger. In de 19e eeuw verrees er het kapitale pand van industriëel W.A. Scholten. Het werd in 1940 berucht als het Scholtenhuis, de zetel van de SD en het brandpunt van jodenvervolging en onderdrukking.