Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".Henk LubkingHenk Lubking wist dat de razzia bezig was, doordat de Duitsers actief waren in de straten in de buurt en steeds dichterbij kwamen. Eenmaal opgepakt liep hij naar het Feijenoordstadion in colonne met een tank achteraan de groep. Henk deed het bijna in zijn broek, hij had niets meegemaakt en wist niet wat hem te wachten stond.In het schip dat over het IJsselmeer voer was ook een zekere Jan van der Grind die onder de naam Professor Murray na de oorlog optrad in het Colosseum, en daarbij mensen onder hypnose bracht. Op het schip haalde Jan heen aantal kunstjes uit met Duitse bewakers die daar niets van moesten hebben, en Jan werd, eenmaal aangekomen in Kampen, afgekeurd.Met de trein vanuit Kampen kwam Henk in Wilhelmshaven terecht, wat zojuist gebombardeerd was. Henk werd bij het arbeidsbureau ingeschreven als timmerman en kon gaan werken aan verdedigingswerken aan het strand in de buurt van Loquard. Henk verbleef met een groepje in een oude school zonder toiletten en daar vervuilde hij heel erg. Het eten bestond uit waterige soep.Henk werd op 6 mei 1945 bevrijd. Op die dag was er blauwe lucht te zien en het was de verjaardag van zijn moeder. De blijdschap was enorm. Uit onderzoek door de Canadezen bleek dat de kampleider het eten voor de dwangarbeiders achterover had gedrukt, de man werd daarvoor stevig aangepakt.Een jaar na thuiskomst moest Henk in dienst. Dat duurde drie jaar en Henk kwam pas thuis toen hij 26 jaar oud was. Toen pas kon hij geld gaan verdienen en zijn leven gaan opbouwen. Henk vindt dat hij geen jeugd gehad heeft.
Date Submitted: 2014-06-27
Inhoud bestanden _foto1:foto's van geïnterviewde met echtgenoteInhoud bestanden _foto2:foto's van geïnterviewde in dienst met vrienden
Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.
