Broer en Zus Bartels kunnen zich nog veel herinneren over het verblijf in Tienray van hun joods zusje: Elly Hamme. Er werd gezegd dat ze uit Rotterdam kwam, maar ze kwam uit Voorthuizen. Lien herinnert zich nog dat Hanna van de Voort aan haar moeder vroeg of ze een Joods meisje wilde opnemen in het gezin. Moeder weigerde: hier komt geen Jood. Maar toen Hanna later met het meisje kwam was het prima. Elly ging naar school. Ook bezocht ze de katholieke kerkdiensten en speelde met de kinderen Bartels en de kinderen in de buurt. Volgens Sjaak wist Elly precies wat er aan de hand was. Soms verschool ze zich zelf onder het stro als ze onraad rook. Tijdens de razzia heeft Piet Bartels Elly verstopt in het korenveld. Na de razzia is zij in een gierton verstopt en vervoerd. Het paard trok de wagen waarop de gierton stond naar Meterik waar Elly bij andere mensen werd ondergebracht. Dat was meteen het definitieve afscheid van Elly. Ze overleefde de oorlog als een van de weinige kinderen. Elly en haar moeder hebben na de oorlog nooit contact gezocht of gehad met de familie Bartels, laat staan een dank je wel gekregen. Dat heeft de ouders en de kinderen Bartels veel pijn en verdriet gedaan. Waarom geen contact na de oorlog? Lien en Sjaak gissen: "De moeder van Elly had het hoog in haar bol."
Date Submitted: 2010-03-23
Maria van de Rijt-Van Geffen was 12 toen de oorlog uitbrak. Ze was het oudste kind in een streng katholiek gezin in Tienray. Tegenover hen woonde de vroedvrouw Hanna van de Voort. Samen met de Nijmeegse student Nico Dohmen wist Hanna in de jaren 1943-1944 meer dan 120 Joodse kinderen uit Amsterdam bij Noord-Limburgse gezinnen te laten onderduiken. Ook Maria kreeg een Joods ‘zusje’, Floortje Paauw. Aanvankelijk vond Maria dat niet leuk en dus vertelde ze Floortje dat de Joden Christus hadden gekruisigd. Het Joodse meisje nam wraak door met haar modderschoenen over de witte was te lopen.Deze en andere verhalen van Noord-Limburgse kinderen die in de oorlog een Joods broertje of zusje kregen, zijn audiovisueel vastgelegd. Hoe hebben deze Limburgse kinderen het beleefd? Hoe was het om plotseling ouders te moeten delen? En welke impact maakte de soms slechte afloop van de onderduik? Zo was Maria van de Rijt erbij toen Floortje in juli 1944 door Duitse militairen werd weggehaald. Maria moest Floortje aankleden. Het meisje kwam niet meer terug. Op 6 september 1944 werd ze vermoord in Auschwitz.
