Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".A.T. (Aart) den HaanAart was de zevende uit een gezin van elf. Op de Ambachtsschool had hij het diploma instrumentmaker behaald. Hij werkte bij een instrumentmakerij in Delft totdat in september 1944 al het treinverkeer werd stilgelegd en hij niet meer op zijn werk kon komen. Op het moment van de razzia woonde het gezin in Tuindorp Vreewijk aan de Wilgenweerd.Bij de razzia werd Aart samen met een buurjongen naar het Feijenoordstadion gebracht. Met rijnaken werden ze naar Kampen getransporteerd en vandaar via Zwolle met de trein naar Duitsland waar hij in werkkamp Dalum terecht kwam. Hier moesten ze met lotgenoten uit Frankrijk, Polen en Rusland werken aan tankwallen. Op 25 december werd Aart de Haan afgevoerd naar Bath-Zwischen. Hier was een vliegveld waar startbanen voor vliegtuigen werden aangelegd.Na bij de trolleybusmaatschappij van Omsteden gewerkt te hebben kwam Aart in Oldenburg terecht. Hij besloot te drossen via Groningen, maar werd gesnapt bij de grenspost en terugebracht naar Oldenburg. Na daar een zwaar bombardement overleefd te hebben, maakte hij de bevrijding door de Canadezen mee.Via Stadskanaal werd Aart naar Assen vervoerd. Daar heeft Aart lang moeten wachten in een kazerne op vervoer naar Rotterdam. Op 6 juni kwam hij thuis na 7 maanden afwezigheid. Op basis van geruchten had Aart verwacht dat de stad er zo slecht aan toe was dat de lijken op straat lagen, omdat er niet genoeg mensen meer zouden zijn om ze te begraven. Dit bleek niet zo te zijn. Als dat gelogen was, dan zou het thuis ook allemaal in orde zijn, meende Aart, wat ook zo bleek te zijn.Na thuiskomst moest De Haan in dienst. Hij is uitgezonden geweest naar Indonesië.
Date Submitted: 2014-06-27
Inhoud bestand _data:Verslag van geïnterviewde, getiteld 'Van bezetting tot bevrijding'.Inhoud bestand _foto:Persoonsbewijs geïnterviewde, beide zijden.
Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.
