In opdracht van Marco van Buuren BV heeft BAAC een Archeologische Begeleiding, protocol Opgraven uitgevoerd in het deelgebied Euroveen te Wanssum, gemeente Venray. De aanleiding voor het archeologisch onderzoek werd gevormd door het voornemen van de bouw van een fabriek.Overkoepelend plangebied: Wanssum-Haven Het plangebied worden vier deelgebieden onderscheiden: Euroveen, Industriehaven, Natuurcompensatiegebied en Gebouw 2 & 4. Deze rapportage heeft betrekking op deelgebied Euroveen. In deze rapportage wordt waar nodig verwezen naar de resultaten van het onderzoek in de overige deelgebieden (met name Industriehaven).Deelgebied Euroveen In het kader van de herontwikkeling is het deelgebied Euroveen opgehoogd tot 16,00 m +NAP, waardoor het grootste deel van de bodem, en de archeologische waarden daarin, niet verstoord zouden worden tijdens de bouw. Tijdens de voorbereidingen bleek dat de archeologische waarden in delen van het gebied toch niet in situ behouden konden worden. De bedreigde zones, voornamelijk funderingssleuven voor de nieuwbouw, dienden daarom archeologisch onderzocht te worden. In deelgebied Euroveen diende een oppervlak van 5,35 ha archeologisch te worden onderzocht.Resultaten Binnen de opgravingsresultaten worden de steentijd en bronstijd vertegenwoordigd door (vuur)stenen artefacten en enkele scherven aardewerk. Het vrijwel ontbreken van grondsporen wijst in de richting van een extensief gebruik van het landschap gedurende deze perioden. Uit de vroege ijzertijd dateren enkele (paal)kuilen, waarschijnlijk de resten van een nederzetting. Opmerkelijk is dat drie kuilen zeer veel scherven secundair verbrand aardewerk bevatten. De dierlijke botresten uit de sporen konden vaak niet nader gedetermineerd worden. Botanisch onderzoek leverde meer resultaten op. Het bleek dat bedekte gerst, emmertarwe, broodtarwe verbouwd werd. Verder zijn ook dorsresten emmertarwe gevonden die op lokale verwerking voor consumptie duiden. Daarnaast zijn resten van haver of oot, pluimgierst en lijnzaad/vlas aangetoond. In het westelijk deel van het deelgebied Industriehaven werd tussen 745 en 397 v.Chr. een eerste crematiegraf aangelegd. Vanaf het midden van de 4e eeuw v.Chr., tot omstreeks het begin van de Romeinse tijd zijn binnen dit grafveld vervolgens nog 27 mensen begraven, waarvan de twee noordelijkste gelegen zijn in deelgebied Euroveen. De 28 crematiegraven bevinden zich ter plekke van een lichte verhoging in het landschap, en zijn verspreid over een oppervlakte van 4.750 m2. De graven bevinden zich in twee clusters met een tussenafstand van 15 m. In het noorden bestaat de cluster uit 16 graven (plus een diergraf), en in het zuiden uit 8 graven, inclusief een vierkante greppelstructuur die geïnterpreteerd wordt als monument. Ten noordwesten van de noordelijke cluster bevinden zich nog eens 4 geïsoleerd gelegen graven, waarvan twee gelegen in deelgebied Euroveen. Het geheel vormt een langgerekt grafveld. Dit doet vermoeden dat de graven aan een voormalige weg lagen, eventueel met een zijweg of pad tussen de noordelijke en de zuidelijke cluster.In de vroege middeleeuwen, omstreeks 475 n.Chr., werd in het plangebied Wanssum-Haven een nederzetting gesticht met een omvang van minimaal 1,2 ha. De nederzetting heeft bestaan tot circa 575. De meeste vroegmiddeleeuwse sporen bevinden zich in deelgebied Industriehaven, enkele zijn gelegen in deelgebied Euroveen. De oostelijke en westelijke begrenzingen van de nederzetting zijn duidelijk. De zuidelijke begrenzing is niet met zekerheid vastgesteld, maar komt vermoedelijk overeen met die van een lager gelegen (voormalige) geul. De noordelijke begrenzing van de nederzetting moet worden gezocht in deelgebied Euroveen. Aangetroffen werd een waterput uit de 5e eeuw en enkele kuilen. Verbouwd werd onder andere bedekte gerst, emmertarwe, kafresten en pluimgierst. Het dierlijk botmateriaal is afkomstig van rund, schaap/geit en wild zwijn/varken. Het gaat om slacht- en consumptieafval. In deelgebied Euroveen zijn echter ook enkele (smeed)slakken gevonden. Het gat om een geringe hoeveelheid, dit in tegenstelling tot deelgebied Industriehaven waar zeer veel slak werd gevonden. De slak die hier werd gevonden wijst op het smeden van ijzer.