Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Wim de Jager

DOI

Wim (W.J.A.) de JagerWims vader werd gezocht door de Duitsers en was ondergedoken. Uit angst voor represaillemaatregelen was Wim ondergebracht bij het gezin van zijn vriend Frans Mineur, ook in Schiedam.Op de dag van de razzia besloot de vader van Frans dat hij maar beter mee kon gaan. Hierdoor had Wim ook geen keus meer, hij moest het huis verlaten. Samen met Frans werd hij naar een rijnaak gebracht die over het Amsterdam-Rijnkanaal naar Amsterdam voer. Vandaar met een omgebouwd oorlogsschip over de Zuiderzee naar Kampen en daarna te voet naar Wezep.In Wezep kreeg Wim zware dysenterie. Het Rode Kruis wist de zieken te verzamelen in een school in de buurt van Kampen. Met een boot van het Rode Kruis zijn de zieken naar Amsterdam gebracht. Wim is op die manier samen met vriend Frans aan de deportatie ontsnapt. Wim was intussen enigszins hersteld en samen met een jongen die slecht ter been was, aanvaardde het groepje de terugreis naar Rotterdam.Bij een politiepost voorbij Leiden strandden ze, er was geen transport te vinden. Frans besloot op eigen houtje naar huis te lopen. Wim is daarna ook maar gaan lopen en heeft de jongen die moeilijk liep op sleeptouw genomen. Thuisgekomen bij zijn moeder bleek het gevaar om opgepakt te verminderd te zijn en Wim hoefde niet meer elders te worden ondergebracht. De vriendschap met Frans was over. SAMENVATTING ONDERWERP. Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".Date Submitted: 2014-06-27

Wim (W.J.A.) de JagerWim's father was wanted by the Germans and had gone into hiding. For fear of reprisals, Wim was placed with the family of his friend Frans Mineur, also in Schiedam.On the day of the raid, Frans' father decided that he had better go along. This left Wim with no choice, he had to leave the house. Together with Frans, he was taken to a Rhine barge that sailed across the Amsterdam-Rhine Canal to Amsterdam. From there, in a converted warship across the Zuiderzee to Kampen and then on foot to Wezep.Wim contracted severe dysentery in Wezep. The Red Cross managed to gather the sick in a school near Kampen. The sick were taken to Amsterdam by a Red Cross boat. In this way, Wim and his friend Frans escaped deportation. Wim had recovered somewhat in the meantime and together with a boy who had difficulty walking, the group started the return journey to Rotterdam.They got stranded at a police station past Leiden, there was no transport to be found. Frans decided to walk home on his own. Wim then also started walking and took the boy who had difficulty walking in tow. When he got home to his mother, the risk of being arrested had decreased and Wim no longer had to be accommodated elsewhere. The friendship with Frans was gone. SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and Schiedam by the German army. All important bridges and strategic points were closed off, trams were no longer running and telephone traffic was blocked. On the following two days, more than 52,000 Rotterdammers and Schiedammers between the ages of seventeen and forty were arrested and taken to Germany to perform forced labour there, often in appalling conditions. The Rotterdam Raid was one of the largest manhunts that the German National Socialist regime ever conducted. The resistance newspaper Vrij Nederland reacted with shock, writing on 14 December 1944: ‘Fifty thousand Dutch men let themselves be led away like sheep and just as many women watch as their husbands and sons are led defenceless to Hitler’s slaughterhouse’. The project Journey of the Razzia is based on filmed testimonies of men who experienced the raid and the subsequent journey, to fill a gap in the historiography and to provide insight into the events based on the theme "Maneuverability of an individual in a society under pressure".

Wim (W.J.A.) de JagerWims Vater wurde von den Deutschen gesucht und war untergetaucht. Aus Angst vor Repressalien wurde Wim bei der Familie seines Freundes Frans Mineur, ebenfalls in Schiedam, untergebracht.Am Tag der Razzia beschloss Frans‘ Vater, dass es besser für ihn wäre, mitzukommen. Aus diesem Grund hatte Wim keine andere Wahl, er musste das Haus verlassen. Zusammen mit Frans wurde er zu einem Rheinkahn gebracht, der über den Amsterdam-Rhein-Kanal nach Amsterdam fuhr. Von dort auf einem umgebauten Kriegsschiff über die Zuiderzee nach Kampen und dann zu Fuß nach Wezep.In Wezep erkrankte Wim an schwerer Ruhr. Dem Roten Kreuz gelang es, die Kranken in einer Schule bei Kampen zu sammeln. Die Kranken wurden mit einem Boot des Roten Kreuzes nach Amsterdam gebracht. Auf diese Weise entgingen Wim und sein Freund Frans der Deportation. Wim hatte sich inzwischen etwas erholt und zusammen mit einem Jungen, der Schwierigkeiten beim Gehen hatte, trat die Gruppe die Rückreise nach Rotterdam an.Sie strandeten auf einem Polizeiposten hinter Leiden, da kein Transportmittel gefunden werden konnte. Frans beschloss, alleine nach Hause zu gehen. Dann machte sich auch Wim zu Fuß auf den Weg und nahm den gehbehinderten Jungen mit. Als er zu seiner Mutter nach Hause kam, war das Risiko einer Verhaftung geringer und Wim musste nicht länger woanders untergebracht werden. Die Freundschaft mit Frans war vorbei. ZUSAMMENFASSUNG THEMA. Am Abend des 9. November 1944 errichtete die deutsche Armee eine Sperre um Rotterdam und Schiedam. Alle wichtigen Brücken und strategischen Punkte wurden abgesperrt, Straßenbahnen fuhren nicht mehr und der Telefonverkehr war unterbrochen. An den beiden folgenden Tagen wurden über 52.000 Einwohner Rotterdams und Schiedams im Alter zwischen 17 und 40 Jahren festgenommen und nach Deutschland verschleppt, um dort unter oft entsetzlichen Bedingungen Zwangsarbeit zu verrichten.Die Razzia in Rotterdam war eine der größten Menschenjagden, die das nationalsozialistische Regime in Deutschland jemals durchgeführt hat. Die Widerstandszeitung Vrij Nederland reagierte schockiert und schrieb am 14. Dezember 1944: „Fünfzigtausend Niederländer ließen sich wie Schafe abführen und ebenso viele Frauen mussten zusehen, wie ihre Männer und Söhne wehrlos zu Hitlers Schlachthaus geführt wurden.“Das Projekt „Journey of the Razzia“ basiert auf gefilmten Zeugenaussagen von Männern, die die Razzia und die anschließende Reise miterlebt haben, um eine Lücke in der Geschichtsschreibung zu schließen und unter dem Thema „Der Handlungsspielraum eines Individuums in einer Gesellschaft unter Druck“ Einblicke in die Ereignisse zu geben.Einreichungsdatum: 27.06.2014

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zn2-d9ft
Metadata Access https://ssh.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zn2-d9ft
Provenance
Creator E. J. de Jager
Publisher DANS Data Station Social Sciences and Humanities
Contributor NIOD Onderzoeksdata; E. J. de Jager MA; Erik J. de Jager MA; T. Broere (Transcriber for Stichting Reis van de Razzia); S. Coppens (Researcher for Stichting Reis van de Razzia); A. Oosthoek (Historical Advisor for Stichting Reis van de Razzia); E. Hafkamp (Production Consultant for Erik J de Jager Documentary Films); NIOD
Publication Year 2014
Funding Reference Dr. Hendrik Muller's Vaderlandsch Fonds ; Van Ommeren-de Voogt Stichting ; Stichting Swart van Essen ; van Cappellen Stichting ; Stichting de Groot Fonds ; Stichting Fonds Schiedam Vlaardingen e.o. ; vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) ; Nationale Postcodeloterij ; Prins Bernard Cultuurfonds Zuid-Holland ; DeltaPORT Donatiefonds
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/closedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact NIOD Onderzoeksdata (NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies); E. J. de Jager MA (Erik J. de Jager Documentary Films & Projects)
Representation
Resource Type video 2K; Dataset
Format application/zip; application/pdf; application/vnd.openxmlformats-officedocument.wordprocessingml.document; video/mp4; text/vtt
Size 40640; 138774; 112114; 7570864; 172706532; 123649; 79025567; 80641; 35145; 34082; 36819
Version 3.0
Discipline Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture; Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture and Veterinary Medicine; History; Humanities; Life Sciences; Social Sciences; Social and Behavioural Sciences; Soil Sciences
Spatial Coverage Vianen