De geïnterviewde wordt in Hollandia geboren als zoon van een stamhoofd. Hij vertelt over het dorpsleven, over naamgeving en zijn lagere schooltijd. Hij gaat in 1938 naar de vervolgschool in Manokwari. Hij heeft in 1944 een ontmoeting met een onderzeeboot en geeft advies over verblijfplaatsen van Japanse leger. In 1945 is hij gestationeerd op Borneo tijdens Bersiap waar hij volkstellingen verricht. Hij wordt daar in zijn been geschoten.Na de Tweede Wereldoorlog gaat hij naar Hollandia. Hij studeert op de academie van de bestuursschool. Als Nieuw Guinea bevrijd gebied is, verliest zijn vader een deel van zijn arm door een onontplofte Amerikaanse granaat.In 1946 assisteert hij in Sorong bij het administreren van 40.000 Japanse krijgsgevangenen, en maakt zijn studie af. Hij wordt ingeschakeld in verband met het weerleggen van de claim van de sultan van Tidore op Nieuw Guinea. Hij vertelt over zijn politieke bewustwording en papuanisering. Hij gaat in 1950 naar Nederland voor verdere studie op juridische en bestuurlijke vlak. Hij wordt door de gemeenschap gedwongen om te scheiden van zijn eerste vrouw, omdat zij door Ambonese militairen verkracht is.In 1949 woont hij de rondetafelconferentie bij onder de naam South Pacific Commision, waar over de toekomst van de zuid Pacific wordt gesproken. Hij ontmoet zijn tweede vrouw. Hij neemt vervolgens deel aan de Nieuw Guinea Raad verkiezingen, voert campagne en zet een bedrijfje op voor de houtkap in Geelvink Baai. Hij stelt politieke programma’s op en ontwerpt de Papua vlag. Daarna gaat hij naar New York om deel te nemen aan de Nederlandse delegatie bij de Verenigde Naties. Hij neemt zijn vrouw en 3 kinderen mee, die in Nederland zullen verblijven. Hij vertelt tenslotte over de New York Agreement.De geïnterviewde maakte deel uit van de ervaringsgemeenschap van ooggetuigen van een migratiegeschiedenis van Nieuw Guinea naar Nederland.

Date Submitted: 2010-02-10

In 1942 werd Nederlands-Indië, en daarmee ook Nieuw-Guinea, door Japan bezet. Toch slaagde de Japanners er niet in om geheel Nieuw-Guinea te veroveren. Nederlandse guerrillastrijders bleven strijd voeren en zouden zich voor een deel ook nooit overgeven. De bevolking van Nieuw-Guinea werd hierdoor geconfronteerd met bezetting en geweld, maar ook met een steeds sterker wordend Indonesisch nationalisme.Na de capitulatie van Japan riep Soekarno de Republik Indonesia uit, die het gehele voormalig Nederlands-Indië moest omvatten. Nederland weigerde echter Nieuw-Guinea op te geven. Tot 1962 bleef dit gebied onderdeel uitmaken van het Koninkrijk. De dreiging van een Indonesische aanval, gecombineerd met forse diplomatieke druk vanuit de Verenigde Staten en de Verenigde Naties, zorgde er uiteindelijk voor dat Nederland zijn laatste koloniale ambities terzijde moest schuiven.Stichting PACE heeft deze geschiedenis belicht door in dit project persoonlijke verhalen vast te leggen van 25 Papua's en anderen die in de periode 1940-1963 in Nieuw-Guinea verbleven. Zij vertellen over hun vroege jeugdherinneringen en de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar ook verhalen zij over hoe het, vaak gedwongen, vertrek naar Nederland hebben ervaren en hoe dit hun verdere leven heeft beïnvloed.Papua's kennen een traditie van het mondeling overdragen van verhalen. De interviews die nu zijn vastgelegd, passen heel goed in deze traditie. Ze bieden bovendien een unieke inkijk in de gevolgen van grootschalig geweld binnen een geïsoleerde samenleving die op die manier hardhandig werd betrokken bij de wereldgeschiedenis.