Antea Group heeft in juli-december 2019 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd gevolgd door een inventariserend veldonderzoek door middel van boringen in de periode maart-mei 2021 voor het tracé van twee gastransportleidingen. Het gaat om een tracé van 23,6 km HTL (hoofdtransportleiding) van afsluiterschema S-238 Hoornaar tot M&R (Meet –en regelstation) A-107 Reijerscop en een tracé 2,7 km RTL (regionale transportleiding) van afsluiterschema S-6227 AS-Utrecht tot afsluiterschema S-6265 Lage Weide. . Het plangebied loopt door zes verschillende gemeentes: Utrecht, Montfoort, IJsselstein, Lopik, Vijfheerenlanden en Molenlanden. Dit rapport heeft alleen betrekking op het gedeelte van het tracé dat gelegen is binnen de gemeente Utrecht.
Conclusies bureauonderzoek.
Op basis van het bureauonderzoek kan niet worden uitgesloten dat zich bij het noordelijke tracé (RTL Lage Weide) nog niet gekarteerde crevasses bevinden, waarop archeologische resten uit de periode paleolithicum tot en met de middeleeuwen aangetroffen kunnen worden. Vanwege de ligging in de bebouwde kom is het niet mogelijk om, zonder booronderzoek, de aan- of afwezigheid, ligging of precieze datering van dergelijke crevasses vast te stellen. Voor het plandeel in het zuiden van de gemeente (HTL-tracé Hoornaar-Reijercsop), in de polder Reijerscop, werd ook de ligging van crevasses vermoed. Hier kunnen mogelijk archeologische resten uit de romeinse tijd en vooral de middeleeuwen aangetroffen worden. Ter hoogte van het oude bewoningslint langs de Reijerscop kunnen bovendien bewoningsresten vanaf de late middeleeuwen aanwezig zijn. Volgens de historische kaarten vanaf 1850 komt er in het plangebied geen bebouwing voor, waardoor de verwachting op resten uit de nieuwe tijd laag is. Het is wel mogelijk dat ter plaatse van het noordelijk plandeel (RTL Lage Weide) de aanleg van de A2 en verschillende bedrijventerreinen voor verstoring van het bodemprofiel gezorgd hebben.
Conclusies veldonderzoek.
Het gedeelte van het HTL-tracé Hoornaar-Reijerscop dat in de gemeente Utrecht is gelegen bevindt zich volledig in een veenkomgebied. Er zijn geen relevante archeologische lagen of indicatoren aangetroffen. Er zijn geen onbekende crevasses aangetroffen die het plangebied doorsnijden. De top van de zeer sporadisch aangetroffen (mogelijke) beddingafzettingen vertoont geen rijpingskenmerken. Daarnaast suggereert de diepe ligging van het eveneens sporadisch aangetroffen dekzand dat het een landschap betreft dat al gedurende het mesolithicum is overstroomd, waarna veengroei plaatsvond. De aanleg van het RTL-tracé Utrecht Lage Weide zal voor het overgrote deel in het ophogingspakket en geroerde grond plaatsvinden, dat tijdens de industriële ontwikkeling van het gebied in de jaren 1950 is omgezet. Op grotere diepte liggen wel beddingafzettingen, maar hierbij zijn geen oeverwallen of gerijpte dekafzettingen aangetroffen, noch andere indicatoren die op de eventuele aanwezigheid van een vindplaats kunnen wijzen.
Selectieadvies.
De conclusie naar aanleiding van het veldonderzoek is dat er geen archeologische vindplaatsen zijn aangetroffen en geen fysisch geografische elementen die de aanwezigheid van een vindplaats ondersteunen. De conclusie is dan ook dat er geen resten zullen worden geschaad bij de uitvoering van het plan en het plangebied kan worden vrijgegeven (selectieadvies). Na de uitvoering van het veldonderzoek (fase 1) in maart-mei 2021 is voor beide deeltracéssprake geweest van een tracéwijziging (tracé-ontwerp oktober 2021). Desondanks concluderen wij dat het uitgevoerde booronderzoek dekkend is voor het huidige plangebied. Er is géén aanvullend veldonderzoek uitgevoerd op het gewijzigde tracé. De tracéwijziging van oktober 2021 ten opzichte van het eerdere ontwerp betreft voor een deel van het tracé Hoornaar-Reijerscop een verschuiving van één perceel richting het westen. Het betreft een netto verschuiving van circa 40 m. Dit houdt in dat boringen 560 tot 591, die immers zijn gebaseerd op het tracéontwerp van januari 2021 één perceel te ver oostelijk liggen ten opzichte van de geprojecteerde ligging van de aan te leggen transportleiding. Gezien deze geringe afstand, het doel van het onderzoek (verkennend, controle op eventuele crevasses) en de volledigheid van de uitgevoerde raai wordt het uitgevoerde onderzoek als voldoende informatief beschouwd. Het opnieuw uitvoeren van het booronderzoek op een 40 m westelijker gelegen boorraai zal niet tot andere inzichten leiden. Geadviseerd wordt om het plangebied vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Dit advies geldt zowel voor het HTL-tracé Hoornaar Reijerscop (voor zover gelegen in de gemeente Utrecht) als voor het RTL-tracé Utrecht Lage Weide. Dit advies dient ter beoordeling aan de bevoegde overheid, in deze de gemeente Utrecht, te worden voorgelegd. Zij kan mede op basis van de resultaten en adviezen uit dit rapport overgaan tot een selectiebesluit.
Antea Group Archeologie 2021/75
