In opdracht van de gemeente Katwijk heeft Archol BV een archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek (verkennende fase door middel van boringen) uitgevoerd in het plangebied Rijnstraat in Katwijk aan de Rijn. Aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen herinrichting van het deel van de Rijnstraat tussen de Turfmarkt en de Sandtlaan. Het rioolgemaal op de hoek Rijnstraat/Sandtlaan zal worden gerenoveerd en vanaf het gemaal tot aan de Turfmarkt zal een gescheiden rioolstelsel worden aangelegd onder de Rijnstraat. Doel van het onderzoek is vast te stellen of de werkzaamheden kunnen leiden tot aantasting van eventueel aanwezige archeologische waarden. Het bureauonderzoek was erop gericht om voor het plangebied de bekende archeologische waarden te inventariseren en een verwachting op te stellen ten aanzien van onbekende archeologische waarden. Het veldonderzoek had tot doel inzicht te krijgen in de vormeenheden van het landschap, het toetsen en nader aanscherpen van de gespecificeerde archeologische verwachting en het opsporen van eventueel aanwezige vindplaatsen. Op basis hiervan is een advies gegeven over de noodzaak van eventueel vervolgonderzoek. Op basis van het bureauonderzoek gold voor het plangebied een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen uit de periode ijzertijd – vroege middeleeuwen en late middeleeuwen-nieuwe tijd. Eventueel aanwezige resten uit de ijzertijd – vroege middeleeuwen werden verwacht in de top van de oeverafzettingen van de Oude Rijn. Het kan hierbij gaan om bewoningsresten, sporen van landgebruik en losse sporen. Vermoedelijk zijn de afzettingen bedekt met een laag verstoven duinzand. In de afdekkende laag duinzand worden resten en sporen verwacht uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd, samenhangend met de ontwikkeling van de nederzetting Katwijk aan den Rijn. Hierbij kan gedacht worden aan voormalige straatniveaus, oude rioleringen e.d. Deze sporen en resten bevinden zich vermoedelijk in een geroerde laag. Het booronderzoek levert een goede doorsnede van de opbouw van het plangebied op. In de ondergrond bevinden zich de verwachte natuurlijke geulafzettingen van de Oude Rijn, de top ervan is aangetroffen vanaf ca. 0,2 m -NAP. In de top van de geulafzettingen is geen archeologische cultuurlaag aangetroffen die wijst op intensieve bewoning/benutting in de ijzertijd-vroege middeleeuwen. Omdat de top van de geulafzettingen onverstoord lijkt en aanwijzingen voor bodemvorming erin ontbreken, dient de archeologiche verwachting voor dit niveau naar laag te worden bijgesteld. In het lage deel van het plangebied (boringen 1, 2 en 3) ligt de top van de geulafzettingen aanzienlijk lager (vanaf 2,3 m -NAP) en worden deze afgedekt door een pakket verlandingsafzettingen. De basis van dit pakket bestaat uit gyttja en gaat naar boven toe over in rietveen. De top ervan ligt rond 1,4 m -NAP. In het hoger gelegen deel (boringen 4 t/m 9), ontbreken de verlandingsafzettingen. De geulafzettingen gaan scherp over in een humeus zandpakket, dat is geïnterpreteerd als een antropogene laag, samenhangend met de (historische) bewoning van Katwijk aan den Rijn. Het pakket is rijk aan schelpfragmenten, bevat puin- en mortelresten en afwisselend humeuzere trajecten. De antropogene laag wordt afgedekt door een recent verstoord pakket (dikte 40 tot 70 cm). Gelet op de diepte van de archeologische laag en de diepte van de voorgenomen graafwerkzaamheden zal uitvoering van de voorgenomen plannen waarschijnlijk leiden tot aantasting van archeologische resten. Op basis hiervan wordt in het plangebied in het kader van de voorgenomen bodemingrepen een vervolgstap uit het proces van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ) noodzakelijk geacht. Vanwege de (veronderstelde) beperkte mogelijkheden om voorafgaand aan de civieltechnische graafwerkzaamheden een archeologisch proefsleuvenonderzoek plaats te laten vinden, wordt aanbevolen om een archeologische begeleiding van de werkzaamheden uit te voeren.
Date: 2018-11-09
