ADC ArcheoProjecten heeft in augustus 2015 een bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locaties Binnen 7, 15-17 en 19 en Ruttensteeg in Dussen, gemeente Werkendam. Aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen sloop van de agrarische bebouwing op de locaties Binnen 7, 15-17 en 19 en vervolgens nieuwbouw. Op de locatie Ruttensteeg wordt een rundveebedrijf met bedrijfswoning gebouwd.Op basis van het bureauonderzoek werden op de locatie Ruttensteeg in de diepere ondergrond, vanaf maximaal 100 cm –mv, oever- op beddingafzettingen van de Biesheuvel-Hamer meandergordel verwacht. In de top van de oeverafzettingen kunnen in op grond van de ouderdom van deze meandergordel archeologische resten uit het Neolithicum voorkomen. Resten van uit deze periode zijn echter op dit systeem nog nooit aangetoond. Gezien de reeds aangetroffen resten op dit systeem worden met name archeologische resten uit de perioden Bronstijd tot de Late Middeleeuwen verwacht. Op basis van een analyse van historisch kaartmateriaal wordt aan de Ruttensteeg werden geen resten uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd verwacht.De locaties aan de Binnen bevinden zich op de oever- op beddingafzettingen van een jonger riviersysteem, de Dussense meandergordel. In en op de oeverafzettingen van dit systeem werden archeologische resten vanaf de IJzertijd verwacht. Vanaf de 12e tot 13e eeuw werd de omgeving van het plangebied systematisch en grootschalig ontgonnen. De zuidelijk gelegen Binnense stroomrug diende als ontginningsbasis. Op basis van oude kaarten uit de Nieuwe tijd wordt duidelijk dat de locaties Binnen 7 en 19 bebouwing kenden. Uit historische informatie is namelijk bekend dat aan het begin van de 19e eeuw op de locatie Binnen 7 een woonhuis werd gebouwd, die heden ten dage nog aanwezig is. Over de bebouwing op de locatie Binnen 19 is minder bekend. Wel staat vast dat deze in het begin van de 20e eeuw gesloopt is. Mogelijk had deze een relatie met het kerkterrein van de voormalige 13e-eeuwse Muilkerk.Op de locaties Binnen 15-17 zijn geen aanwijzingen voor historische bewoning gevonden. De kans dat hier resten aanwezig zijn uit de Late Middeleeuwen tot en met de Nieuwe tijd wordt niet groot geacht.Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en aan te vullen werd in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Op de locaties Binnen bestond de ondergrond over het algemeen uit intacte restgeulafzettingen van de Dussense meandergordel. Ze werden afgedekt door meerdere heterogene pakketten omgewerkte grond, waarin de oorspronkelijk aanwezige oeverafzettingen zijn opgenomen. Intacte resten uit de IJzertijd en latere perioden zijn daarom niet meer te verwachten.Het booronderzoek op de locatie Ruttensteeg heeft uitgewezen dat in noordelijke tot oostelijke deel zich ter plaatse van een kronkelwaard van de Biesheuvel-Hamer meandergordel bevond; hier werden komafzettingen op beddingafzettingen aangetroffen. In het overige deel waren de restgeulafzettingen aanwezig, die lokaal afgedekt werden door oeverafzettingen. Hierin werden geen aanwijzingen voor een potentieel loopoppervlak aangetroffen.Hoewel niet het doel van het verkennend booronderzoek, zijn op de locatie Binnen 19 in drie boringen (boringen 9,10 en 13) onverbrande botresten aangetroffen, die mogelijk menselijk zijn. De aanwezigheid is een indicatie dat het oostelijk gelegen kerkhof in het verleden tot in het plangebied heeft doorgelopen. In potentie kunnen in het plangebied derhalve graven uit perioden vanaf de Late Middeleeuwen verwacht worden. Tevens is op basis van historisch kaartmateriaal duidelijk dat in het zuidwestelijke deel in ieder geval begin 19e-eeuwse bebouwing heeft gestaan. Oudere bebouwing op deze locatie is niet uitgesloten.Op de locaties Binnen 7 en 15-17 is de bodem dusdanig omgewerkt dat hier geen intacte archeologische resten meer voor zullen komen. Tevens is de kans op waardevolle resten uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd klein. ADC ArcheoProjecten adviseert om de locaties Binnen 7, 15-17 en Ruttensteeg vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet.Op de locatie Binnen 19 zijn meerdere aanwijzingen voor de aanwezigheid van potentiële waardevolle archeologische waarden. In het zuidwestelijke deel worden de funderingen van een ieder geval 19e-eeuwse, maar mogelijk oudere bebouwing verwacht. In het overige deel kunnen worden met name archeologische resten verwacht uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd, gelieerd aan de Muilkerk en kerkhof in het oostelijke deel. De toekomstige planontwikkeling, zoals het slopen van de huidige schuur en bouw van een woonhuis, zal resulteren in aantasting van mogelijk aanwezige archeologische resten. Aanbevolen wordt om in het plangebied vervolgonderzoek uit te laten voeren door middel van het verrichten van proefsleuven (IVO-P).Indien tijdens dit onderzoek behoudenswaardige archeologische resten worden aangetroffen, wordt tevens aanbevolen om de sloop van de centraal gelegen schuur archeologisch te laten begeleiden.Op de locatie Binnen 19 adviseert ADC ArcheoProjecten een inventariserend veldonderzoek uit te voeren door middel van het aanleggen van proefsleuven (IVO-P). Het doel van dit onderzoek is het onderzoeken van de gaafheid, omvang, datering en conservering van mogelijk aanwezige archeologische resten. Verwachte archeologische resten zullen bestaan uit inhumaties en bijgebouwen behorende bij de voormalige kerk en kerkhof in het oostelijke en centrale deel en funderingen in het zuidwestelijke deel. De exacte invulling van de werkzaamheden dient te worden vastgelegd in een door de bevoegde overheid goed te keuren Programma van Eisen (PvE).Wij wijzen u erop dat de bevoegde overheid op basis van dit rapport een selectiebesluit neemt. De mogelijkheid bestaat dat dit selectiebesluit afwijkt van het door ons opgestelde advies.

Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

Binnen 7, 15-17 en 19 en Ruttensteeg in Dussen, gemeente Werkendam