InleidingIn opdracht van Van Wijnen Projectontwikkeling Zuid heeft BAAC een proefsleuvenonderzoek en archeologische begeleiding uitgevoerd in het plangebied Klevarie te Maastricht. Het onderzoek vond plaats in het kader van nieuwbouwplannen. Het archeologische onderzoek vond in meerdere fasen plaats gedurende 10 dagen tussen 18 november 2015 en 12 juli 2017. Het plangebied bevindt zich aan de zuidwestkant van het historische centrum van Maastricht, binnen de tweede stadsommuring.Langs de westelijke grens van het plangebied werd in de 14e eeuw de tweede stadsmuur aangelegd. Binnen het plangebied waren aanvankelijk lange tijd tuinen gelegen. Het middendeel van het plangebied was uiterlijk vanaf de 18e eeuw tot 1867 (deels) militair terrein, in gebruik voor de opslag van kruit en materieel; hiervan resteert nog een deel van een affuitenloods. In de 17e eeuw werd aan de noordkant van het plangebied een klooster gevestigd, waarvan nog enkele gebouwen aanwezig zijn. In de 19e eeuw werd het inmiddels opgeheven klooster verbouwd tot ziekenhuis, dat vervolgens in de 19e en 20e eeuw is uitgegroeid tot het zorgcomplex Klevarie, waarvan voor aanvang van het onderzoek omvangrijke (grotendeels onderkelderde) bebouwing binnen het plangebied aanwezig was.ResultatenDe natuurlijke ondergrond bestaat in het plangebied uit löss, maar alleen in het noordoostelijke deel van het plangebied kon worden vastgesteld dat het vermoedelijk gaat om primaire löss waarin zich een Bt-horizont heeft ontwikkeld. Op enkele locaties op het terrein werden op de natuurlijke ondergrond ophogingen met aardewerk uit de volle en late middeleeuwen aangetroffen; het plangebied moet in deze periode in gebruik zijn genomen, maar werd vermoedelijk niet erg intensief gebruikt.Pas in de 16e eeuw lijkt hier verandering in te zijn gekomen. Er werd opgehoogd en in het oostelijke deel van het plangebied kwam wat bebouwing te staan, waarvan enkele leemvloeren en een klein stuk muurwerk resteren.In het noordelijke deel van het plangebied werden enkele mergelstenen muren en een poer uit de nieuwe tijd aangetroffen. Gezien de locatie kan gesteld worden dat het waarschijnlijk gaat om een deel van de ommuring van het Calvarieklooster, dat hier in de 17e eeuw werd gesticht. Mogelijk behoort een deel van het muurwerk toe aan een kloostergang.Het middendeel van het plangebied kwam uiterlijk in de loop van de 18e eeuw in militair bezit.In het westen werd zwaar gefundeerd muurwerk aangetroffen dat geïnterpreteerd is als een deel van het in 1767 aangelegde kruitmagazijn, namelijk een deel van de zuidelijke uitbouw van het kruitmagazijn en een deel van de plofmuur. In het oosten werd muurwerk aangetroffen van een affuitenloods uit de periode rond 1800, waarvan aan de Abtstraat nog een deel aanwezig is. Het muurwerk geeft aan dat de loods een binnenindeling kende en bestond uit verschillende kamers met daartussen een gang.In het zuidelijke deel van het plangebied werden enkele perceelsgrenzen in de vorm van mergelstenen en bakstenen muren uit de nieuwe tijd aangetroffen; het gaat om tuinmuren van percelen aan de Abtstraat. Daarnaast werden een poer en een muur uit de nieuwe tijd aangetroffen behorend tot bebouwing op een achterterrein van een perceel aan de Abtstraat of de Tongersestraat.