Op 24 t/m 26 september 2003 heeft Archaeological Research & Consultancy (ARC bv) een archeologisch onderzoek uitgevoerd op de Koornstraat 1 te Oss. Aanleiding hiertoe was de geplande nieuwbouw op de onderzoekslocatie. Op deze locatie heeft al eerder een inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van een proefsleuf plaatsgevonden, uitgevoerd door Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv). Het advies bij dit onderzoek was bij diepere verstoring dan 80 cm beneden maaiveld, het terrein uitgebreid te onderzoeken (Jansen 2003). Daar de fundamenten van de nieuwbouw dieper zouden worden ingegraven, is besloten tot een vervolgonderzoek. ARC bv heeft in opdracht van de projectontwikkelaar, dhr. A. Sakinmaz, A&O Projectontwikkeling BV, dit onderzoek uitgevoerd.

Conclusie Over het algemeen kan gesteld worden dat de gevonden sporen waarschijnlijk de restanten zijn van middeleeuwse bewoning. De algemene datering van het middeleeuwse materiaal, vanaf het midden van de 11e eeuw, sluit goed aan bij de datering zoals die uit het rapport van Archol bv naar voren komen (Jansen 2003). Over de vorm van de middeleeuwse structuren is door de fragmentarische aard van de sporen niets te zeggen. Het kan zijn dat de middeleeuwse bewoning een andere oriëntatie kende dan de moderne, maar dit is slechts speculatie. In ieder geval heeft vanaf de Middeleeuwen hier continue bewoning plaatsgehad. Hiervan zijn alleen de middeleeuwse lagen nog enigzins behouden gebleven, de resterende perioden zijn door de vele her- en verbouwingen in elkaar overgegaan en niet meer duidelijk herkenbaar. De oudste fase van de aangetoonde bewoning dateert uit de periode 1050-1250 nc. Doordat niet vaststaat wanneer de eerste bouw van het ‘Huys te Oss’ plaatsvond, is niet te zeggen wat in de beginfase de relatie is van de gevonden bewoning met het kasteel. In ieder geval bevindt de nu gevonden bewoning zich buiten het kasteelterrein, en is zeker geen direct onderdeel van het versterkte huis. Wellicht is de bewoning ontstaan als gevolg van de bouw van het ‘Huys te Oss’, maar het kan ook zijn dat de versterking juist in de buurt van een bestaande nederzetting is gebouwd. Na de bouw van de versterking was het zeker aantrekkelijk om zich hier te vestigen, uit veiligheidsoverwegingen maar ook om handel te kunnen drijven met het hier gevestigde garnizoen. Door de beperkte omvang van het onderzoek zijn geen uitspraken te doen over de omvang van deze nederzetting. Het is mogelijk dat in de omgeving van Oss Romeinse enMerovingische bewoning heeft bestaan, ook gezien de ARCHIS meldingen van Romeins en vroegmiddeleeuws materiaal in de omgeving. De gevonden glazen kraal, de enige vondst uit deze opgraving die ouder is dan de Volle Middeleeuwen, en de Romeinse scherf uit het onderzoek van Archol bv zijn echter een te summiere basis om te stellen dat precies op deze plek Romeinse en vroegmiddeleeuwse bewoning is geweest. Over de aard van de activiteiten ter plekke kan geen duidelijke uitspraak worden gedaan. Wel lijkt het onwaarschijnlijk dat het hier om werkplaatsen van ambachtslieden gaat, daar geen ovens, metaalslakken, halffabrikaten en dergelijke gevonden zijn. Misschien dat bij toekomstige bodemverstorende activiteiten in dit deel van Oss nog meer en onverstoorde sporen aan het licht komen, waardoor uitsluitsel kan worden gegeven over de mogelijke Romeinse en/of Merovingische bewoning in Oss. Het is zeker zaak om bij toekomstige bouwactiviteiten de archeologische waarde van de terreinen, waar grondingrepen gaan plaatsvinden, van te voren te bepalen.