Leerlooiers in de Nieuwstad. Archeologische begeleiding bij Huize Sint Elisabeth in Zutphen.

DOI

Van 11 november tot 12 november 2019 heeft Team Archeologie van de gemeente Zutphen een archeologisch onderzoek uitgevoerd in het plangebied aan de Beekstraat in Zutphen. In het plangebied was een fietsenstalling gelegen die is gesloopt om in kader van een verbouwing van het naastgelegen woon- en zorgcomplex Huize sint Elisabeth een nieuwe, grotere fietsenstalling te bouwen. Hiervoor moest de fundering worden uitgebreid wat gepaard ging met grondroerende activiteiten. Deze graafwerkzaamheden zijn archeologisch begeleid. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Ons Huis uit Apeldoorn.Het doel van het onderzoek was om de aanwezige archeologische resten te behouden ex situ, door deze op te graven, te onderzoeken en te documenteren. De hoofdvraag is wat er aan archeologie in de bodem aanwezig is en hoe dit past binnen de reeds in 1991 opgegraven vindplaats direct naast het huidige plangebied.Voorafgaand aan de werkzaamheden is door het bouwbedrijf de oude fietsenstalling grotendeels gesloopt, alleen de buitenmuur aan de Beekstraat is blijven staan. Vervolgens is de contour van de funderingssleuf uitgezet en is men op maandag 11 november begonnen met het uitgraven van de sleuf. Hierbij is men direct naast de zuidelijke buitenmuur gestart om de fundamenten van de gesloopte muren goed in beeld te krijgen. Deze zullen gebruikt worden als fundering voor de nieuwbouw, dus de nieuwe fundering moet hier goed op aangesloten worden. Aansluitend is men gestart met het uitgraven van de nieuwe funderingssleuf. Dit graafwerk is laagsgewijs gedaan, waarbij ruimte is geboden om archeologische waarnemingen te doen. Daarbij is door Sicco Siegers en Erik Lammers met de metaaldetector het vlak af gezocht. Naast het vlak hebben zij ook de stort verschillende keren onderzocht. Tijdens het graven zijn funderingsresten aangetroffen. Deze zijn boven het vlakniveau behouden voor onderzoek en na afloop van het onderzoek gesloopt. Op dinsdag 12 november zijn de graafwerkzaamheden afgerond. Aansluitend zijn boringen gezet om de ondergrond te documenteren en te kijken of er in de ondergrond structuren aanwezig waren. Alle sporen, putgrenzen, boringen en hoogtes zijn met de 06-GPS ingemeten. Het vlak, de sporen en de profielen zijn met de camera vastgelegd en analoog getekend (schaal 1:20). Na afloop van het onderzoek is de bouwput vrijgegeven voor de geplande ingrepen.Uit historische onderzoek is gebleken dat er in het plangebied en in de directe omgeving van het plangebied meerdere leerlooierijen hebben gelegen. Een industrie die vanaf de vroege 16e eeuw wordt vermeld in de bronnen en tot in de late 19e eeuw blijft functioneren. Archeologisch zijn hier sporen en structuren van gevonden in de vorm van funderingen die perfect overeenkomen met de kadastrale gegevens uit de vroege 19e eeuw en die vierhonderd jaar op dezelfde plek hebben gelegen. Binnen de contour van het gebouw hebben tot de 18e eeuw verschillende looierskuipen gefunctioneerd die waarschijnlijk rond het midden van de 18e eeuw naar buiten zijn verplaatst. Ook het vondstmateriaal sluit goed aan bij het onderzoek. Zo zijn er in verschillende sporen resten van kalk, beer en eek teruggevonden. Stoffen die door leerlooierijen worden gebruikt voor het weken, vermenteren en looien van huiden. Daarnaast zijn er veel hoornpitten aangetroffen. Een zeer kenmerkend afvalproduct van looierijen. Beide onderzoeken, de opgraving uit 1991 en de begeleiding uit 2019, zijn kleinschalig uitgevoerd, maar door de beide onderzoeken samen uit te werken en de resultaten te koppelen aan historische, cartografische, kadastrale en archivalische bronnen komt er toch een duidelijk beeld van de leerlooierij naar voren.Feitelijk vormt de rapportage de uitwerking van het onderzoek uit 2019 en 1991 samen. Binnen deze depositie zijn ook beide datasets gecombineerd als ??n dataset gedeponeerd.

Date: Opgravingsperiode 1: april 1991

Date: Opgravingsperiode 2: november 2019

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zfv-dtav
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zfv-dtav
Provenance
Creator JW van Dalfsen
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor JW Dalfsen, van; H.A.C. Fermin (Gemeente Zutphen, Team Archeologie); J.W. van Dalfsen (Gemeente Zutphen, Team Archeologie); Gemeente Zutphen
Publication Year 2020
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact JW Dalfsen, van (Gemeente Zutphen)
Representation
Resource Type Dataset
Format text/xml; text/csv; image/jpeg; application/pdf; audio/midi; application/vnd.mif; application/vnd.oasis.opendocument.spreadsheet
Size 11009; 10606; 43747; 452; 310648; 415565; 387605; 429693; 412821; 384435; 403391; 313680; 389908; 342570; 341362; 411919; 332074; 482626; 340201; 384614; 414922; 466048; 380934; 391496; 452302; 427670; 441053; 339243; 399156; 376469; 371508; 233783; 418723; 365116; 336604; 393642; 281483; 376481; 255996; 400244; 103905; 256; 559; 11671; 4665087; 4950900; 4744909; 4669739; 4870484; 4861979; 5054133; 4536876; 5045960; 4899661; 4912413; 4832248; 4925401; 4944053; 4905037; 4923148; 4909814; 4982557; 5119986; 4994359; 5021087; 4932809; 4803673; 4729792; 4930808; 4827672; 4826989; 410; 757; 13319; 85079; 12497; 455; 3873; 11314; 47202071; 480; 25173; 11574; 4645959; 55214; 75292; 54825; 55495; 6237; 1060457; 2225; 7554; 5233867; 46397449
Version 2.0
Discipline Humanities