Vanaf oktober 2001 tot en met februari 2002 heeft bij de Fogelsanghstate te Veenklooster archeologische begeleiding plaatsgevonden. Aanleiding voor de begeleiding was de restauratie van de state. De geplande ingrepen betekenden een behoorlijke verstoring van de bodem in en rond het pand. Uit historische bronnen is bekend dat op het terrein van de state in de Late Middeleeuwen het vrouwenklooster De Olijfberg heeft gestaan. Het vermoeden bestond dat de state direct op de resten van dit klooster was gebouwd. Om te vermijden dat tijdens de restauratie waardevolle archeologische gegevens verloren zouden gaan, werd besloten tot een archeologische begeleiding van de eerste fase van het restauratieproject. Deze begeleiding werd uitgevoerd door S.J. Tuinstra en mw. drs. M.J.M. de Wit van ARC bv uit Groningen. Als eerste stap in deze begeleiding werd een onderzoek door middel van proefsleuven uitgevoerd, voorafgaand aan het uitgraven van het fundament van de state. Vervolgens vond een wekelijkse begeleiding plaats tot het einde van de geplande ontgravingwerkzaamheden.Conclusie en aanbeveling:De ontgraving van het fundament kon zonder intensieve archeologische begeleiding worden uitgevoerd. Ook het plaatsen van de stiepen en de ontgraving van de kelder leverde weinig archeologische verrassingen op.Wat het voormalige klooster betreft kan slechts één conclusie worden getrokken: de state is niet direct op de restanten van (één van) de kloosters gebouwd. Ook het gevonden aardewerk en bouwmateriaal geeft hiervoor een duidelijke indicatie. Verreweg het grootste deel van het aardewerk is 17e-eeuws of later. Botmateriaal is nauwelijks aangetroffen en van menselijke botresten is helemaal geen sprake. Als de state direct op de plek van het middeleeuwse klooster gebouwd was, zou veel meer bewoningsafval verwacht mogen worden.Om meer zekerheid te krijgen over de vraag of de Fogelsanghstate wel of niet op de fundering van kloostergebouwen is gebouwd zou onderzoek naar de gebruikte metselspecie in het fundament en het muurwerk van de eerste fase van de state gedaan kunnen worden. Mocht de state daadwerkelijk een nieuwbouw zijn, dan zouden de (ondergrondse) restanten van het klooster elders op het terrein nog aanwezig kunnen zijn. Vooralsnog blijft het zaak om bij toekomstige veranderingen in de tuin- en parkgronden van de state aandacht te hebben voor mogelijke archeologische indicatoren voor het klooster, zoals aardewerk, botmateriaal, puin en bouwrestanten.

Date: 2001