Gespecificeerde archeologische verwachting
Op basis van het archeologisch bureauonderzoek heeft het plangebied een hoge verwachting op het voorkomen van archeologische resten uit alle perioden vanaf het Laat-Paleolithicum t/m de Late-Middeleeuwen. Dit op basis van de landschappelijke ligging op de zuidelijke rand van een gebied van gordeldekzandruggen en -koppen. Vrijwel direct ten zuiden ligt het lokale Slinge beekdal en nog wat verder ten zuiden het regionale beekdal van de Bolksbeek. Door zijn gradiëntsituatie had het plangebied in principe al een gunstige ligging voor jagers-verzamelaars (Laat-Paleolithicum t/m Midden-Neolithicum) als tijdelijke nederzettingslocatie (jachtkampementen). Ook voor landbouwers had het plangebied een gunstige ligging. Er was voldoende areaal aan goed ontwaterde gronden aanwezig voor landbouw (omvangrijk gordeldekzandgebied). Ook vanaf de Middeleeuwen behield het plangebied zijn gunstige ligging als bewoningslocatie, echter vanaf deze tijd concentreert bewoning zich steeds meer in dorpen en bewoningsclusters. In de directe omgeving van het plangebied zijn geen archeologische vindplaatsen bekend, maar er zijn tot op heden dan ook geen archeologische onderzoeken uitgevoerd. Alleen voor de periode Nieuwe tijd is de verwachting laag. Op basis van het geraadpleegde historisch kaartmateriaal zijn er geen aanwijzingen dat het plangebied deel heeft uitgemaakt van een historisch erf.
Resultaten inventariserend veldonderzoek
De resultaten van het inventariserend veldonderzoek (IVO, gecombineerd verkennende en karterende fase) laten zien dat er sprake is van een dik plaggendek binnen het plangebied, tot gemiddeld 100 cm -mv en nog wat dikker in het meest oostelijke deel van het plangebied/geplande tracé. Er heeft sterke bioturbatie plaatsgevonden, meest zichtbaar in de onderzijde van het plaggendek. Onder het plaggendek bevindt zich meteen de C-horizont en betreft dekzandafzettingen. De van de van nature gevormde podzolbodem zal in zijn geheel zijn opgenomen in het plaggendek. Het aanwezige bodemprofiel betreft een hoge bruine enkeerdgrond en bevestigd het verwachte bodemtype weergegeven op de Bodemkaart van Nederland. Wel geldt bij de aangetroffen bodemopbouw dat het archeologisch potentiële vondstniveau verstoord is (door plaggenbemesting en langdurige agrarische bewerking), echter het potentiële sporenniveau kan nog wel (deels) intact aanwezig zijn. Archeologische sporen, indien aanwezig kunnen direct onder het plaggendek worden aangetroffen en bewaard zijn gebleven de top van de C-horizont.
In alle gezette boringen zijn archeologische indicatoren aangetroffen in het plaggendek. Het gaat vooral om fragmenten Kogelpotaardewerk, slakmateriaal en houtskool. De fragmenten Kogelpotaardewerk zijn klein en sterk aangetast, waarschijnlijk ten gevolgde van intensief agrarisch gebruik, maar kan op basis van het harde baksel en de dunne potwanden gedateerd in de 12e tot 13e eeuw. Verder is er nog een fragment handgevormd aardewerk aangetroffen. Het gaat om Laat-Prehistorisch aardewerk en kan niet nader geda-teerd worden dan Late-Bronstijd tot Midden-IJzertijd. Het is waarschijnlijk dat het vondstmateriaal in het plaggendek terecht zijn gekomen door omspitting van de humeuze toplaag van de oorspronkelijke bodem-bouw (naar verwachting een veldpodzolgrond) en niet van elders zijn aangevoerd (geen bemestingsresten).
Het vondstmateriaal kan duiden op laatmiddeleeuwse en mogelijk ook nog laatprehistorische menselijke bewoningsactiviteiten, welke binnen de begrenzing dan wel in de directe omgeving van het plangebied hebben plaatsgevonden. Omdat ijzerslak is aangetroffen in combinatie met aardewerk, dient rekening te worden gehouden met een middeleeuwse productieplaats van ijzer of ijzerverwerking.
Conclusie
Op basis van de geleverde onderzoeksinspanning, de daarbij aangetroffen hoge bruine enkeerdgrond (geen diepgaande recente/moderne bodemverstoringen waargenomen) en archeologisch relevante indicatoren, wordt geconcludeerd dat de kans reëel blijft voor de aanwezigheid van een archeologische vindplaats binnen het plangebied. Archeologische bewoningssporen worden verwacht en direct onder het plaggendek, op een diepte vanaf gemiddeld 100 cm -mv. Door de initiatiefnemer is aangegeven dat bodemverstorende ingrepen worden uitgevoerd tot een diepte van maximaal circa 80 cm -mv. Hiermee blijft de geplande bodemverstorende ingreep in principe beperkt tot het plaggendek en is er nog sprake van een circa 20 cm dikke bufferzone en conserveringslaag van het onderliggende potentiële archeologisch sporenniveau.
Advies
Op grond van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek wordt door Econsultancy in relatie tot de geplande ontwikkeling (aanleg van een nieuw wegcunet) geadviseerd geen vervolgonderzoek te laten uitvoeren. De geplande bodemverstorende ingreep zal zich beperken tot het plaggendek en er zal nog sprake zijn van een circa 20 cm dikke bufferzone en conserveringslaag van het onderliggende potentiële archeologisch sporenniveau. Een mogelijk aanwezige archeologische vindplaats zal dan ook in situ worden behouden.
Indien er wijzigingen plaatsvinden in de geplande ontwikkeling, waardoor diepere bodemverstorende ingrepen noodzakelijk zijn (dieper dan 80 cm -mv), wordt geadviseerd een vervolgonderzoek te laten uitvoeren in de vorm van een proefsleuvenonderzoek (IVO-P). Voor dit proefsleuvenonderzoek dient een Programma van Eisen (PvE) te worden opgesteld, waarin beschreven staat op welke wijze het onderzoek uitgevoerd dient te worden. Dit PvE dient te worden beoordeeld door het bevoegd gezag (gemeente Berkelland).
