Vroegmiddeleeuwse sporen aan de Liguster 4 in Heiloo

DOI

In opdracht van de gemeente Heiloo heeft Archol BV een archeologisch proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in de plangebieden Liguster (riooltracé) en Liguster 4 (bouwkavel) te Heiloo. De aanleiding van het onderzoek is de geplande aanleg van riolering behorende bij de straat de Liguster. Daarnaast is het voornemen aan de Liguster 4 een woning te bouwen. Voor beide plangebieden geldt een archeologische onderzoeksplicht voor bodemingrepen vanaf 50 m2 en die dieper gaan dan 0,5 m -mv.

De archeologische verwachting binnen dit gebied was onbekend, maar op basis van het landschappelijke ligging op de strandwal en onderzoeken in de omgeving kon een verwachting worden opgesteld. Er gold een hoge verwachting op funeraire sporen uit de bronstijd en nederzettingssporen uit de (midden-) Romeinse tijd en (vroege) middeleeuwen. Tijdens het proefsleuvenonderzoek werd vastgesteld dat de bodem in de zuidelijk gelegen proefsleuven van het plangebied Liguster (riooltracé) grotendeels verstoord was en hier geen archeologische resten (meer) aanwezig waren. In de noordelijk gelegen proefsleuven van de plangebieden Liguster en Liguster 4 (riooltracé en bouwkavel) werden daarentegen archeologische resten van een vindplaats uit de vroege middeleeuwen aangetroffen. Hierop heeft het bevoegd gezag, conform PvE, besloten in de noordelijke delen van het plangebied een doorstart naar opgraving te maken.

De vroegmiddeleeuwse sporen bevonden zich vrijwel meteen onder de recente bouwvoor in het duinzand. Op een dieper niveau, in de top van het strandwalzand, werd een veenlaag aangetroffen. Binnen het plangebied komt deze laag zeer lokaal voor. Waarschijnlijk was in het duin sprake van een lokaal vennetje. Afgezien van mogelijke hoefindrukken werden er verder geen archeologische resten in de veenlaag aangetroffen.

Hoewel het ontgravingoppervlak niet al te groot was, heeft het onderzoek een groot aantal sporen opgeleverd. Het betreft archeologische resten van enkele middeleeuwse erven. Onder de sporen bevinden zich onder andere vier waterputten, enkele incomplete structuren en een greppelsysteem. Aan de hand van het aardewerk is de vindplaats gedateerd in de in vroege middeleeuwen en is het plangebied vanaf midden 6e eeuw tot 900 continue bewoond geweest. Dit beeld sluit goed aan op de onderzoeken direct ten noorden (UWP2) en ten zuiden (UWP5) van het plangebied. Opvallend is de grote hoeveelheid uit Duitsland geïmporteerd draaischijf aardewerk uit de Merovingische periode. Door de opkomst van de kogelpot in de 8e eeuw, die door huishoudens zelf wordt vervaardigd, daalt het aantal importaardewerk weer in de Karolingische periode. Continuïteit van het aardewerk tot in de volle middeleeuwen ontbreek.

De bewoners van de erven zullen onder andere schaap/geit en rund hebben gegeten en op de akkers werd rogge, haver en lijnzaad verbouwd. Waar deze gewassen specifiek voor gebruikt zijn was niet te achterhalen. Het aantreffen van plantensoorten als de beklierde duizendknoop, melganzenvoet en uitstaande of spiesmelde kan er wel op wijzen dat men gebruik maakte van bemesting. Deze soorten doen het namelijk zeer goed op voedselrijke of bemeste grond.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/FWCXQX
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/FWCXQX
Provenance
Creator T.S. Beck
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Archol; T. Hamburg; M. Dijkstra; D. Nieweg; S. Knippenberg; S. Lange; C. Moolhuizen; M. Valk; J.A.A. Bos
Publication Year 2025
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact Archol (Archol)
Representation
Resource Type written report; Dataset
Format text/plain; application/pdf; text/csv; application/geo+json; application/octet-stream; application/vnd.openxmlformats-officedocument.spreadsheetml.sheet; image/jpeg; application/rtf; text/comma-separated-values
Size 4020; 10075133; 1812; 11538; 362962; 367356; 2795; 5063; 4365; 447349; 572125; 24302; 114619; 105687; 80651; 308; 1734570; 43338; 25028; 27943; 76891; 32387; 1269760; 11603; 14598; 963363; 5917223; 5059978; 5649134; 5778511; 5644184; 6645505; 6375031; 6341178; 6213500; 6959246; 6643530; 7017748; 6895363; 7068801; 6458297; 6354184; 7911885; 7649596; 7221373; 7275702; 6769656; 7251907; 7824165; 5834329; 4995778; 7404175; 6428926; 4977048; 6159709; 8238405; 6630988; 8259541; 7913585; 7896593; 8516505; 7725700; 5721452; 6841276; 8096459; 7268758; 8636648; 8528019; 8246939; 6980520; 8164273; 8704394; 7927582; 7060127; 6240296; 7411121; 8141333; 8326704; 7941744; 9061250; 8902755; 8349625; 8911352; 8046429; 8056443; 8391173; 6884635; 8765460; 6506558; 7479227; 7607617; 7679979; 8191863; 7386239; 7459304; 7520355; 7629127; 8965083; 8158803; 6642713; 6157127; 5443260; 6420699; 6984637; 6768075; 6897673; 7170362; 6900253; 7421790; 6990228; 9394472; 8196058; 9301515; 8762261; 7122379; 6745522; 7666538; 6034587; 9565886; 9073909; 7804935; 7851360; 8381607; 9558326; 8114488; 9594840; 9338142; 9069271; 9576065; 9249804; 9927885; 10147067; 7716740; 8884063; 9596710; 9211735; 8450125; 7742124; 8782254; 7686456; 7277569; 7174297; 7657777; 8447603; 8066987; 7689736; 8916444; 8540950; 9349362; 9228150; 7798363; 8039679; 8640700; 8338014; 8760369; 7743431; 7354908; 8687650; 8840712; 8257395; 7227845; 9135892; 8012307; 9382435; 7120201; 9105742; 9034107; 9383709; 7781207; 8864360; 7910150; 9226021; 7247522; 9273318; 8014751; 8794730; 8068917; 8414789; 8873390; 9493695; 9377276; 9143562; 8577867; 8113768; 9658674; 9286284; 9162003; 7613729; 8884112; 8946233; 8711681; 8797669; 9479562; 9315465; 9253376; 8520647; 9302196; 9488459; 9300080; 8433295; 7288415; 7585831; 7450470; 8501457; 9528230; 9175972; 9312403; 8931936; 8412823; 8471171; 7490444; 9022070; 9258916; 8804482; 7454968; 8433948; 7711219; 7096558; 7845674; 7552337; 7148323; 7083827; 6533486; 9203967; 9211254; 8187229; 8222154; 7642647; 6265242; 7520654; 9012138; 8754594; 8044511; 8681771; 8081782; 8464393; 8128141; 9662184; 8184954; 8845716; 8980303; 9326799; 8820761; 7535910; 8034749; 8827392; 7144038; 7404917; 8921149; 8640690; 9280653; 8781032; 7025280; 7525016; 8358429; 8807981; 8329799; 7663893; 5834481; 6347662; 6093202; 6194931; 6788781; 8924888; 8263579; 6832542; 6333583; 6218812; 7255145; 7116169; 7548362; 7095630; 6256607; 8687621; 8566005; 8730767; 7951467; 8621565; 8948154; 8664090; 8290138; 7399152; 9397953; 9601526; 9328244; 8519657; 7848490; 8933735; 9408318; 9575643; 9094579; 9239819; 9114058; 9682894; 9347514; 7435679; 8526854; 8491523; 7476391; 8593286; 8769823; 9125661; 7279411; 7915315; 8281029; 7636999; 7252877; 7572855; 9177119; 9216924; 8063095; 8620045; 7086601; 7659214; 7397812; 7269930; 7324367; 7580529; 9049947; 8661993; 9210095; 8442170; 9384322; 8713525; 8628104; 8914705; 9178119; 9876229; 9684845; 9485547; 9443692; 8746110; 7883536; 9228134; 9515055; 8871852; 8202137; 8170711; 8902455; 9159599; 8905864; 8242236; 9154481; 9567911; 9433051; 9263607; 9517672; 9846762; 9807869; 8295848; 9072610; 9436534; 9110704; 9348437; 9560729; 8797163; 8496599; 7651899; 7123972; 7662298; 7606963; 6609429; 9308005; 8331803; 7111220; 7906088; 8559629; 7963055; 8088147; 7962674; 7214083; 7448409; 9042035; 8381975; 8934573; 9484059; 9491381; 9180759; 28909; 205924; 13726; 295746; 337545; 289311; 256467; 14307; 49614; 3311; 4744; 4057; 356; 581754; 3438241; 3603956; 272; 281; 9307; 106; 915; 3029; 332; 188; 15607; 1257; 1142; 174; 371; 102; 251; 62442; 214; 433; 344; 5173; 200; 827; 543; 50; 1601; 539; 107; 146; 758; 160; 20567; 3391; 302; 324; 9864; 39936; 1170; 686; 10601; 8322; 3995; 17319; 7820
Version 1.0
Discipline Humanities