Rioolvernieuwing en herinrichting Rijksweg (fase 1) en Stadsweg (fase 2) in Garrelsweer

Rijksweg Tijdens het onderzoek in de Rijksweg is de aanwezigheid van een dijk langs de noordoever van het Damsterdiep vastgesteld. Het schone karakter van het dijklichaam en de aanwezigheid van (ingetrapt) kogelpotmateriaal naast vondsten uit de Nieuwe tijd in de top van het dijklichaam wijst op een oorsprong in de Middeleeuwen. Historische bronnen geven aan dat er langs het Damsterdiep (destijds de Delf genaamd) in 1248 dijken aanwezig waren omdat de zee tot het einde van de 13e eeuw nog vrij spel had in deze gegraven watergang. De afdekkende puinlaag is vermoedelijk in de 17e eeuw bij de aanleg van de trekweg opgebracht. De dijk is niet meer als zodanig in het landschap te herkennen omdat het maaiveld ten noorden van de dijk vermoedelijk aan het eind van de 19e en/of begin van de 20e eeuw is opgehoogd tot het niveau van de dijk. In het uiterste westen van het onderzochte deel van de Rijksweg zijn onder de (sub)recente ophogingslagen (laat-)middeleeuwse ophogingslagen aangetroffen. Het maaiveld loopt vanaf hier in westelijke richting op naar de oude (noordelijke) dorpskern van Garrelsweer.

Stadsweg Op basis van de resultaten van het onderzoek wordt geconcludeerd dat het huidige tracé van de Stadsweg wat verschoven, verhoogd en verbreed is ten opzichte van eerdere tracés. Onder de ophogingslagen zijn op een aantal locaties in de weg bermsloten van een ouder tracé aangesneden. Waarschijnlijk zijn dit de sloten van de Stadsweg zoals deze nog op de kadastrale minuut uit 1826 is getekend. De ophogingslagen dekken ook een aantal sloten af dat vermoedelijk het erf van enkele boerderijplaatsen en tuinen aan de Stadsweg omringde. Ook deze zullen bij de latere wegaanpassingen zijn gedempt en afgedekt. De boerderijplaatsen hebben vermoedelijk een middeleeuwse oorsprong en zijn langere tijd in gebruik geweest. Bij twee andere bekende Miedemavindplaatsen bevinden zich in de Stadsweg ophogingslagen die vermoedelijk uit de Late Middeleeuwen dateren. Ook deze zijn afgedekt door de (sub)recente ophogingslagen. Het oudst aangetroffen spoor betreft een vermoedelijke waterput uit de IJzertijd - Romeinse tijd in het westen van het onderzoeksgebied. Het spoor behoort mogelijk tot de bewoning ten zuiden van het onderzoeksgebied op de voormalige wierde Nienhuis uit de IJzertijd. Resten van een dijk langs de zuidzijde van het Damsterdiep zijn onder de huidige Stadsweg niet aangetroffen. Mogelijk is de middeleeuwse bedijking niet erg hoog geweest en is het dijklichaam verstoord en opgenomen in de (sub)recente ophogingen. Een andere mogelijkheid is dat de middeleeuwse dijk zich ook hier direct aan het Damsterdiep bevond en niet onder de Stadsweg. Aanwijzingen voor een dijk zijn in het gedeelte van het tracé dicht aan het Damsterdiep echter niet aangetroffen. Wellicht kan hieruit worden geconcludeerd dat de verbreding van het kanaal rond 1650 voornamelijk aan de zuidzijde van het Damsterdiep heeft plaatsgevonden en dat de dijk hierbij is opgeruimd. Voor beide onderzoeksgebieden geldt dat de archeologische sporen en lagen deels verstoord door het bestaande riool en vele kabels en leidingen. Middeleeuwse sporen en lagen zijn deels opgenomen of verstoord door latere ingrepen in de Rijksweg en Stadsweg en latere bebouwing. Door de afdekking met de (sub)recente ophogingslagen zijn de resterende sporen echter goed geconserveerd. Dat geldt ook voor eventuele sporen uit de IJzertijd/Romeinse tijd. Zoals verwacht is de conservering van de archeologische vondsten zeer goed. De lithologische omstandigheden (klei) zorgen ervoor dat zowel anorganische rest en als organische resten goed geconserveerd zijn.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-28b-kxrh
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-w6r8-eu
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:72783
Provenance
Creator Jans, J.E.A.; Kruining, M.E. van
Publisher RAAP Archeologisch Adviesbureau BV
Contributor RAAP Archeologisch Adviesbureau BV
Publication Year 2017
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/msword; image/jpeg; access / mdb; mapinfo / tab; dbase / dbf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (6.763 LON, 53.311 LAT); Rijksweg; Stadsweg; Garrelsweer; Gemeente Loppersum; Groningen