De aanleiding tot het onderzoek vormde de werkzaamheden om afwatering in een deel van de kern van Scherpenisse aan te verbeteren door middel van een nieuwe riool en herinrichting van de Bakkerstraat en omringende straten alsook overtollig regenwater te laten uitstromen in een watergang langs de Bakkersdijk. Op basis van een archeologisch vooronderzoek werden twee onderzoekslocaties aangeduid waar de werkzaamheden onder archeologische begeleiding dienden te worden uitgevoerd, meer specifiek in de Bakkerstraat en ter plaatse van de dijkdoorsnede van de Bakkersdijk. Deelgebied Bakkerstraat is 414 m2 groot en deelgebied Bakkersdijk had een oppervlakte van circa 580 m2.
Op basis van het vooronderzoek kon gesteld worden dat in de Bakkerstraat er een middelhoge verwachting was op het aantreffen van archeologische resten uit de late ijzertijd en Romeinse tijd op het Hollandveen én dat er een hoge verwachting was voor resten uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd. Ter plaatse van de Bakkersdijk werd eveneens een hoge verwachtingwaarde opgetekend voor de late ijzertijd en Romeinse tijd op het veen én opnieuw een hoge verwachting voor de 16de-eeuwse dijk. Ten aanzien van deze hoge verwachtingswaardes besloot de bevoegde overheid om binnen deze onderzoeksgebieden de civiele graafwerkzaamheden onder Archeologische Begeleiding te laten doorgaan.
Het doel van deze Opgraving – variant archeologische begeleiding was het ex-situ veiligstellen (documenteren van gegevens en veiligstellen van vondsten en monsters) van eventuele archeologische vindplaatsen die door de civiele werkzaamheden werden verstoord en die van belang zijn voor de kennisvorming over het verleden.
De hoge verwachting voor de late middeleeuwen en nieuwe tijd is ter plaatse van beide onderzoekslocaties volledig ingelost. In de Bakkerstraat is een dik pakket ophooglagen vastgesteld met vondstmateriaal vanaf de 11de tot en met de 15de eeuw. Dit betekent dat hier zeker in de 11de eeuw reeds bewoning aanwezig was en dat men door afval te stapelen tot in de 15de eeuw een woonplateau kon creëren, waardoor men enigszins beschermd was tegen overstromingen vanuit de Oosterschelde en de verschillende kreken die hier toen nog lagen. Door de beperkte ontgravingsdiepte en -breedte was het niet mogelijk om vast te stellen of er in het ophoogpakket bewoningsniveaus aanwezig zijn. Noch kon een duidelijke stratigrafie worden vastgesteld, maar naar vermoeden is deze aanwezig en bovendien wellicht ook goed bewaard.
Aan de Bakkersdijk is een doorsnede doorheen meer dan 20 meter brede dijk gedocumenteerd. Deze dijk, waarvan het octrooi in 1557 is uitgegeven, is één fase opgeworpen op een reeds bestaand cultuurlandschap. Onder de dijk zijn immers greppels waargenomen met in de vulling 13de – 15de-eeuws vondstmateriaal. Deze greppels waren mogelijk afwateringsgreppels in middeleeuwse akker of weidelanden. De dijkzool is zonder funderingstechnieken aangebracht op dit oudere landschap. De verschillende pakketten van de dijkkruin zijn opgestapeld tot een hoogte van ongeveer 3 meter boven het huidige maaiveld.
Binnen het onderzoeksgebied Bakkerstraat dient de hoge verwachting voor de late middeleeuwen en Nieuwe tijd behouden te blijven. Naast en direct onder het nieuwe rioleringstracé zijn ophooglagen uit de late middeleeuwen aanwezig direct onder het wegcunet of de onderzijde van de nieuwe riolering. In de onderliggende top van het Hollandveen laagpakket geldt een middelhoge verwachting op het aantreffen van vindplaatsen uit de late ijzertijd en Romeinse tijd. Binnen het onderzoeksgebied Bakkersdijk geldt een hoge verwachting voor de late ijzertijd en Romeinse tijd in de top van het Hollandveen laagpakket. Direct ten oosten en westen van het onderzoeksgebied bevindt zich de 16de-eeuwse dijk.
