Resultaten van het archeologisch booronderzoek Nieuwe Sluis Terneuzen

Nederland en Vlaanderen zijn voornemens het huidige sluizencomplex van Terneuzen te vergroten. De plannen voor de Nieuwe Sluis Terneuzen (NST) worden gecoördineerd door de Vlaams Nederlandse Schelde Commissie (VNSC). In het kader van dit geplande werk is in 2015 en 2016 geoarcheologisch vooronderzoek uitgevoerd door de partijen Deltares, BIAX en GATE. Daaruit kwam naar voren dat de Pleistocene dekzanden en Schelde-afzettingen relatief kansrijk waren en dat een aanvullend karterend en waarderend archeologisch booronderzoek in drie geselecteerde deelgebieden nodig was. Deze lagen rond de boorlocaties A17, A29 en A33 van het vonderzoek. Op de locatie A29 was een klein prehistorisch aardewerkfragmentje gevonden in de top van het dekzand. Rond deze locatie is daarom een waarderend archeologisch booronderzoek uitgevoerd. Onder leiding van GATE, zijn 54 Sonic Drill boringen gezet met een boordiameter van 100mm, tot ruim in de top van het dekzand. Het dekzand rondom de locatie A29 is archeologisch bemonsterd en gezeefd over een 1mm zeef. Dit zeefonderzoek leverde echter geen nieuwe archeologische vondsten op en deze locatie kan dus niet aangewezen worden als een archeologische vindplaats. Het verslag van het Sonic Drill booronderzoek door GATE is opgenomen als Bijlage A in dit eindrapport. Op de locaties A17 en A33 is door Deltares in samenwerking met ADC archeoprojecten karterend archeologisch onderzoek uitgevoerd op de dekzand en de Schelde-afzettingen. Dit gebeurde tot een diepte van 19 m – maaiveld, met behulp van de avegaarboor (ca. 15 m – NAP). De diameter van de boringen was 500 mm; dit om grote volumes sediment te kunnen bemonsteren en de trefkans op archeologisch materiaal te vergroten. Het nadeel van deze ‘bulk sample methode’ is dat bij het in de grond draaien van de avegaarboor menging van de doorboorde afzettingen optreedt, en daardoor ook de aanwezige archeologie in de boor uit hun oorspronkelijke stratigrafische context kan komen te liggen (verplaatsing door vermenging). In totaal zijn 42 avegaarboringen gezet. De Pleistocene sedimenten werden per meter uit de avegaarboor genomen en in bigbags verzameld. Dit monstermateriaal werd ter plaatse gezeefd door een team van het ADC. Het zeefresidu is onderzocht (gesplitst) op de aanwezigheid van archeologische resten. Op de locatie A17 zijn op bovenstaande wijze drie fragmenten gevonden waarvan kon worden gesteld dat het door mens gemodificeerde artefacten zijn. Het betreft materiaal dat waarschijnlijk een mesolithische of neolithische ouderdom heeft en op grond van die datering een herkomst uit het dekzand zou moeten hebben. Twee van de drie vondsten zijn echter gevonden in de onderliggende Schelde-afzettingen. De typologische datering van dit materiaal wijst er daarom op dat bij het avegaarboren de twee stukjes vuursteen zijn verplaatst zijn naar grotere diepte. Naast vuursteensplinters zijn op de locatie A17 ook fragmenten middeleeuws aardewerk aangetroffen in de Laat Holocene geulafzettingen. Het betreft hier lokaal verspoeld materiaal. Op de locatie A33 zijn op deze wijze in boringen langs de bosrand in de top van het dekzand en in de Pleistocene Schelde-afzettingen fragmenten Romeins en middeleeuws aardewerk gevonden. Net als de twee vuursteen artefacten van locatie A17, zijn dit vondsten buiten de verwachte stratigrafische context, en zijn ze verplaatst bij het boren. De aardewerk fragmenten komen - gezien hun datering - uit de dekzand-bedekkende klei- en veenlagen. Bij het boren zijn klei- en veendelen 'verdraaid in de top van de Pleistocene afzettingen gekomen. Het aardewerkvondstmateriaal geeft wel aan dat in de directe nabijheid van de locatie A33 archeologische resten uit de Romeinse tijd en de middeleeuwen voorkomen.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-2bv-yzd2
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-8y-wpji
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:262723
Provenance
Creator Vos, P.C.; Bats, M.; Raczynsky-Henk, Y.
Publisher Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Contributor Deltares
Publication Year 2022
Rights info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; DANS License; https://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf
OpenAccess false
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Geography; Geosciences; Geospheric Sciences; Humanities; Natural Sciences
Spatial Coverage (3.809W, 51.318S, 3.837E, 51.345N); Nieuwe Sluis; Terneuzen; Gemeente Terneuzen; Zeeland