De Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO/GOB/OW) van de gemeente Den Haag ontwikkelt de Vlietzone. Het plangebied Vlietzone is een overwegend landelijke zone die tussen de snelweg A4 en de Vliet ligt en zal de komende jaren gefaseerd heringericht worden voor wonen, werken en recreëren. In dit kader zijn op perceel 1548, gelegen achter nummer 28 aan de Westvlietweg, kassen gesloopt en de betonnen kasvoeten verwijderd. Omdat deze werkzaamheden schade zouden kunnen toebrengen aan de eventueel aanwezige archeologie heeft voorafgaand aan de sloop archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Het verwijderen van de kasvoeten leverde geen schade op aan de aanwezige archeologie.
Uit de bureaustudie was gebleken dat op het terrein een fossiele geul van het Gantelsysteem aanwezig was. Deze geul zou onderdeel kunnen zijn van het Kanaal van Corbulo dat in de Romeinse tijd was aangelegd. Verder zouden langs de oevers daarvan resten van Romeinse bewoning kunnen worden aangetroffen. Ten zuidoosten van het perceel ligt een duin waarvan de begrenzing op grond van de geologische kaart niet met zekerheid kon worden vastgesteld. Er bestond dus de mogelijkheid dat dit duin ook binnen het plangebied zou liggen. Dergelijke duinen vormden in het neolithicum gewilde vestigingslocaties zoals opgravingen bij Ypenburg en Schipluiden hebben aangetoond.
Op basis van het bureauonderzoek zijn boringen uitgevoerd met als doel de bodemopbouw van het terrein beter in kaart te brengen en bovengenoemde veronderstellingen nader te onderzoeken. Daarbij is de locatie van de Gantelgeul vastgesteld, evenals een duintje in het zuidoostelijke deel van het terrein. Of dat duin dezelfde is als op de geologische kaart is aangegeven is niet duidelijk geworden.
Het plangebied is vervolgens onderzocht door middel van drie proefsleuven en 10 aanvullende boringen (boornummers 41 t/m 50 in bijlage 1) op het naastgelegen perceel. Op de locatie van de Gantel is één put aangelegd. Tijdens de aanleg van de put is geconstateerd dat de zijtak van de Gantel een volledig natuurlijk karakter heeft. Er is geen bewijs voor beschoeiing of van menselijke activiteiten aangetroffen. De theorie dat de Gantel in de Romeinse tijd werd geïntegreerd in de waterwerken van het Kanaal van Corbulo is tijdens dit onderzoek niet bevestigd. Daarmee blijft de vraag betreffende de ligging van het Kanaal van Corbulo voor dit deel van de Haagse regio nog volledig open. In deze put zijn geen archeologische resten aangetroffen.
Over het duin zijn twee putten aangelegd. Hierbij is gebleken dat de top van het duin afgetopt is en dat de flank van het duin aan de zuidoostzijde ongestoord is. Op de flank van het duin is een duidelijke bodem aangetroffen met daarin fragmenten aardewerk en vuursteen. Het aardewerk is toegeschreven aan de neolithische Swifterbant- en de Hazendonk-groepen en heeft duidelijke parallellen met andere nederzettingen op vergelijkbare duintjes zoals Ypenburg en Schipluiden. Op basis van het aardewerk wordt de vindplaats gedateerd tussen circa 4000 en 3300 v. Chr. Door het plaatsen van extra boringen in de aangrenzende percelen is de omvang van het duin grofweg in beeld gebracht. Het is echter onduidelijk of de neolithische resten zich over het gehele duin uitstrekken.
Onderin het veen is een verzameling scherven gevonden die afkomstig zijn van een en dezelfde pot. De pot is gedetermineerd als Vlaardingen 1b aardewerk en is daarmee een stuk jonger dan het andere neolithische aardewerk. Een 14C-monster uit het naastgelegen veen levert een datering op tussen circa 3100 en 2900 v. Chr. Het betreft hier een bewuste depositie die past in een lange neolithische traditie die we ook kennen van andere vindplaatsen.48 Op het moment dat de pot is gedeponeerd was het duin al omgeven door een uitgebreid veenmoeras en niet langer in gebruik als woonplaats. De Vlaardingenmensen hadden inmiddels de strandwal van Rijswijk, Voorburg en Leidschendam als vestigingsplaats gekozen. Het duin was als zodanig nog wel herkenbaar in het landschap en is door hen zeker bezocht. De kans is groot dat ze daarbij zijn gestuit op aardewerk en vuursteen dat door hun voorouders was achtergelaten. Wellicht is dit het argument geweest om ter plaatse de pot in het veen te deponeren.
De vernatting van het landschap, en de daarmee gepaard gaande vorming van het veenpakket ging ongestoord door tot halverwege het eerste millennium v. Chr. de zee zich via een uitgebreid geulenstelsel (de Gantel) toegang verschafte tot het achterland.
Er zijn geen sporen van bewoning aangetroffen die later dateren dan de Vlaardingenpot. Vermoedelijk is het gebied in de middeleeuwen ontgonnen, maar de vroegste bewijzen die zijn gevonden van 'historisch' grondgebruik dateren uit de 17de eeuw.
