In opdracht van Vos Zand en Grind BV heeft Sweco Nederland B.V. een archeologisch onderzoek uitgevoerd voor de tweede fase van de geplande zandwinning De Poelkampen te Ellertshaar. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van een ontgrondingsvergunning. Voor het plangebied is in een eerder stadium en voor een groter plangebied een bureauonderzoek uitgevoerd.
Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek is de kans op het aantreffen van archeologische indicatoren hoog. De geomorfologische en bodemkundige omstandigheden waren in alle archeologische perioden gunstig voor bewoning. Binnen het plangebied kunnen archeologische resten worden aangetroffen vanaf het Paleolithicum tot en met de Nieuwe tijd. De resten worden in de top van het pleistocene zand en in eventuele resten van het veen verwacht.
Op basis van de aangetroffen bodemopbouw blijkt dat het plangebied geheel in een gebied ligt waar dekzand is afgezet, plaatselijk op oudere fluvioglaciale afzetting van zand. In een deel van de boringen (ruimtelijk onregelmatig verspreid) is in de top van het dekzand een (restant van een) podzol aangetroffen, die voor het merendeel bestaat uit een B-horizont op een BC-horizont. In twee boringen is de podzol geheel intact met een A/E- of E/B-horizont. In de andere boringen is ofwel alleen een BC-horizont aangetroffen of alleen een C-horizont. In nagenoeg alle boringen is het archeologische vondstenniveau (A/E-horizont) verdwenen en waarschijnlijk opgenomen in de bouwvoor door landbouw-werkzaamheden. Hiermee is de kans op het aantreffen van vuursteenconcentraties en vlakhaarden uit de Steentijd laag. Resten van ingegraven sporen, zoals laat-paleolithische en/of mesolithische kuilhaarden en andere typen kuilen (w.o. voor water, slachtafval) en sporen van bewoningsresten uit latere perioden (paal- en andere kuilen), karresporen, landbouwactiviteiten (ploegsporen en -krassen) kunnen vanaf de B-horizont wel aanwezig zijn. De vondst van een neolithische kling op het huidige maaiveld in het plangebied duidt mogelijk op de aanwezigheid van een vindplaats. De archeologische verwachting blijft op basis van deze bevindingen gehandhaafd op middelhoog/hoog.
Op basis van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek wordt voor het plangebied een vervolgonderzoek aanbevolen in de vorm van een karterend booronderzoek ter plaatse van de boringen uit het verkennende booronderzoek waar een (grotendeels) intacte podzol is aangetroffen: dat wil zeggen de groepen boringen met een E-, B- of BC- horizont. Doel van het karterend booronderzoek is het opsporen van eventuele archeologische vindplaatsen in deze potentieel kansrijke zones. Tevens wordt geadviseerd tegelijkertijd met het karterend booronderzoek een oppervlaktekartering uit te voren op de geploegde delen van het plangebied
