Gennep, ruïne Genneperhuis

DOI

In het kader van de voorgenomen consolidatie van het resterende muurwerk van het Genneperhuis bleek het wenselijk tot een overzicht van kennis over deze historische vesting te komen. Doel van de onderhavige bureaustudie is dan ook ten eerste om de kennis over het Genneperhuis te bundelen; om de resultaten van diverse recente onderzoeken te combineren en tot een beter begrip van de bestaande kennis en van het uiterlijk van de burcht in het verleden te komen. Een belangrijk doel is ten tweede om nader onderzoek te doen naar post-depositionele processen. In deze studie wordt onder andere nagegaan in hoeverre het resterende muurwerk van het Genneperhuis sinds het begin van de 20e eeuw kwalitatief gezien achteruit is gegaan. De bureaustudie dient ten derde als uitgangspunt voor een later uit te voeren archeologisch onderzoek, waarbij het muurwerk en de stratigrafie nader onderzocht zullen worden.Het Genneperhuis is gelegen in het Maasdal, aan de monding van de rivier de Niers. Het Genneperhuis is een beschermd archeologisch rijksmonument (rijksmonumentnr. 525667, AMKnr. 11184, CMA-nr. 46B-019). De ruïne is eveneens als gebouwd monument beschermd (ODB-nrs. 16090, 16096, 16097). Het monument bestaat uit een ruïne (de voormalige burcht), omringd door grachten en aarden vestingwerken uit de 17e eeuw. De ruïne van het Genneperhuis is duidelijk zichtbaar in het landschap in de vorm van een begroeide verhoging met restanten van muurwerk. Het maaiveld ter plaatse van het weiland rondom de ruïne is gelegen op circa 11,00 m +NAP. Het Genneperhuis bevindt zich ruim 2 km ten noordwesten van de stad Gennep en is gelegen op de noordoostelijke oever van de Maas. De rivier de Niers snijdt door het plangebied en maakt deel uit van het grachtenstelsel van de vesting. Aan de noordwestgrens van de ruïne mondt de Niers uit in de Maas. Het Genneperhuis bevindt zich in het Maasdal. Dit gebied wordt van oudsher gekarakteriseerd door heggen van meidoorn, die functioneerden als perceelscheidingen. Het landgoed Genneperhuis was vanaf de 18e eeuw in grootgrondbezit en om deze reden stonden hier waarschijnlijk weinig Maasheggen; het was een meer open landschap. Het landschap in de directe omgeving van de vesting was in het verleden voornamelijk in gebruik voor agrarische doeleinden, meestal weiden en deels akkerland.Een belangrijke conclusie is dat het zuidelijke deel van de burcht heden in het weiland tussen het recente hek om de ruïne en de Maas gelegen is. De donjon moet volgens alle historische plattegronden ten zuidoosten van de ruïneheuvel gelegen zijn. Dit komt bovendien overeen met de interpretatie van het AHN, waar op deze locatie (vaag) een cirkel zichtbaar is. Ook de donjon ligt dus deels buiten het recente hek. Uit het kaartmateriaal en uit historische gegevens blijkt dat de zuidelijke helft van de ruïneheuvel in de tweede helft van de 19e eeuw is afgegraven. De omvang van het grondverzet is heden echter onbekend. Niet alleen is er grond verdwenen, vermoedelijk is ook op beperkte schaal grond opgebracht.Uit een vergelijking van historische foto’s met de huidige situatie blijkt dat het muurwerk op de ruïne sinds omstreeks 1900 in wisselende mate achteruit is gegaan. Er kan geconcludeerd worden dat redelijk wat muurwerk is afgebrokkeld of zelfs verdwenen. Tenslotte heeft de herinrichting van het gebied in 2009, ter plekke van het kroonwerk en de oostelijke vestingwerken, ervoor gezorgd dat oudere sporen zijn verdwenen; sporen die op het AHN nog zichtbaar hadden kunnen zijn. Tijdens de herinrichting is ook een deel van de (tot dan toe behouden) ligging van grachten en wallen verlegd en ook daardoor is een deel van het monument verloren.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zyw-j7wu
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zyw-j7wu
Provenance
Creator I.J. Cleijne; J.R. Mooren
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor R.J.W.M. Gruben; BAAC
Publication Year 2021
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact R.J.W.M. Gruben (BAAC bv)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; text/xml
Size 106588895; 10141; 9402; 925; 8045
Version 1.0
Discipline Humanities