De Studentenmonitor Hoger Onderwijs is in 2000 door het ministerie van OCW geïntroduceerd met het doel om - door een bundeling van de tot op dat moment relevante studentonderzoeken - meer systematisch en periodiek de ontwikkelingen op de sociaal-economische dimensie van studeren in het hoger onderwijs in kaart te brengen en te volgen, met behulp van kengetallen en bevraging van doelgroepen. Het monitorsysteem heeft vooral een signaleringsfunctie bij de ontwikkeling van beleid en genereert informatie op de momenten dat dit volgens de beleidscyclus nodig is. De Studentenmonitor is gestart in 2000 met het doel structureel zicht te krijgen op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs en na te gaan in hoeverre specifieke doelgroepen nadere aandacht behoeven en diende aldus meer concreet een bijdrage te leveren aan:

(1) het zo exact mogelijk in kaart brengen van kenmerken en aan studie gerelateerde gedragingen en opvattingen van de Nederlandse studentenpopulatie, (2) het traceren van ontwikkelingen in de tijd in samenstelling, keuzes, motivatie en gedrag van de studentenpopulatie en (3) het vaststellen van effecten van beleid op samenstelling, gedrag, studieprestaties en opvattingen van de studentenpopulatie in Nederland.

De Studentenmonitor is een monitoronderzoek. Hierbij is het van belang dat het instrument zo min mogelijk wijzigingen ondergaat. Toch heeft de Studentenmonitor sinds 2000 een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. De wijze van enquêtering is gewijzigd en vraagstellingen en indicatoren zijn in de loop der tijd aangepast en verbeterd. Vooral de invoering van het bachelor-masterstelsel vanaf ongeveer 2002 is hierin een factor geweest, maar ook de toegenomen beleidsaandacht voor instroom in bètatechnische opleidingen, internationalisering, studiekeuze, et cetera. Hoofdelementen in de Studentenmonitor sinds 2000 zijn: opleidingskenmerken, studievoortgang, situatie voorafgaand aan de opleiding, studiekeuze, verwachte situatie na de opleiding, doorstroom naar de master, achtergrondkenmerken, sociaal-economische status (op basis van inkomen, beroeps- en opleidingsniveau van de ouders), functiebeperking, kwaliteit en studeerbaarheid, internationalisering, inkomsten en uitgaven, betaalde arbeid, tijdbesteding en de keuze voor bèta en techniek.

Documentatie is ook te vinden op www.studentenmonitor.nl. Voor verdere vragen kunt u zich richten tot info@researchned.nl.

Er is een nieuwe versie van de studentenmonitor beschikbaar, zie: https://doi.org/10.17026/dans-zhz-dexe De bestanden uit deze verouderde dataset zijn daarom niet meer te downloaden.